नेपाली हास्यव्यङ्ग्य अनलाइन पत्रिका

झोलको मोल जतिसुकै चुलियोस् तर माग भने बढ्दैछ गाउँ बस्ती र शहरबजार जताततै । चोक अनि गल्लीमा यताउता सबैतिर झोलले चर्चा परिचर्चा बटुलिरहेकै छ । झोल भन्ने बित्तिकै हाम्रो दिमागमा तरकारीको झोल हो भन्ने कुरा प्रकट हुन्छ तर झोल धेरै प्रकार र परिकार छन् । तरकारीको झोल, दालको झोल, दुधको सेतो झोल, पानीको सङ्लो झोल आदि इत्यादि झोलभित्रै पर्दछन् । सोझै बुझ्दा झोल तरल पदार्थ हो जसले हाम्रो स्वास्थ्यमा निक्कै सकारात्मक काम गर्दछ, बिरामी व्यक्तिले झोलिलो मोलिलो खानुपर्ने कुरा हामीलाई डाक्टरहरू सल्लाह दिने गरेकै छन् । हामीले पनि सल्लाह ग्रहण गर्दै आएका छौं ।

यहाँ चर्चा गर्न खोजिएको झोल चाहिँ अलि विशिष्ट श्रेणीको झोल हो । विशिष्ट यस अर्थमा भनिएको हो- यो अचम्मै प्रकारको झोलले अहिले सिङ्गै नेपाली समाजलाई कब्जामा समाएर आफ्नो छुट्टै हैकम जमाउन सफल भएको छ । यस झोलले त हरेक परिवारलाई सदस्य नै बनाएको छ र कुहिएर डुङ्डुङ् गनाउने बनाएको छ । नाम फेरि अनेक छन्- छ्याङको झोल, जाँडको झोल, रक्सीको झोल, खोयाबिर्के झोल, कोदोको झोल, तीनपाने, चारपाने । ठाउँ अनुसार फरक फरक न्यारन गरिएको झोलै झोलको झोल । शहरतिर यही झोलको नाम बडो गजबका छन् यो भनिरहनै पर्दैन । बियर, भोड्का, रम, झोलकै अनेक नाम र रूप हुन् भन्दा फरक पर्दैन । यो झोल चानचुने झोल हुँदै होइन । झोल सेवन गरेपछि प्राप्त हुने फाइदाको परिलाउन मलाई त हम्मेहम्मे नै पर्दछ । सानो बस्तीको सानो झुपडीको मानिसलाई पनि क्षणभरमै गायब बनाइदिन्छ, डान्सर बनाइदिन्छ, वकिल, न्यायाधीश बनाइदिन्छ । यो त साँच्चै जादुमय तरल पदार्थ हो जो नपिउन्जेल कस्तो कस्तो, पिएपछि सारा बह्माण्ड आफ्नै अधिनमा भए जस्तो ।

बिहेभोज, कुनै समारोह, चाडपर्वमा त झनै झोलको माग बढ्दो हुन्छ । थोरै पिउँछु, एक गिलास पिउँछु, एक बोटल पिउँछु, उफ ! मजा आएन, अर्को बोटल पिउँछु, अलिअलि मात्रै लाग्यो भन्दाभन्दै घ्याम्पोका घ्याम्पो झोल बुतिन्छ यस्ता चाडपर्व, र बिहे समारोहमा । हराएको जोस अनि जाँगर बाहिर आउँछ । वर्षौदेखि नदेखिएको जादुमय रुप देखा पर्छ आँखा अगाडि । हिजोसम्म विश्वको परमसुन्दरी लाग्ने श्रीमती मन नै पर्दैन, माग हुन्छ सम्बन्ध बिच्छेदको । जा निक्लेर भन्दै लछारपछार शुरु हुन्छ । निलडाम भइदिन्छ आफ्नै प्रिय पत्नीको शरीर पनि क्षणभरमा नै । भर्खर सँगै बसेर गिलास चेयर्स गर्दै झोल पिएका दाजुभाइ बिच हानाहान हुन्छ, काटिन्छन् शरीर, छियाछिया भएर बग्छ रगतको भेल र पनि आउँदैन होस । तोडफोड हुन्छ भाइभाइ बिचको सम्बन्ध पनि । समाज अनि शत्रुलाई खुच्चिङ भन्ने वातावरण सृजना गरिदिन्छ यो झोलले । अनि भएन त जादुमय झोल । यस्ता उदाहरण कति छन कति हाम्रो समाजमा । सायद तपाईंले पनि देख्नुभएकै होला- जादुमय झोलको यो भयानक जादु ।

फेरि पनि यही झोलको सम्मान छुट्टै छ हाम्रो समाजमा । भर्खरै भेट भएका पाहुनालाई चियाभन्दा पहिले यही जादुमय झोलले स्वागत गरिन्छ । झोल नपिउनेलाई त वास्ता नै गरिदैन । झोल पिउने पो पाहुना, नपिउने त के पाहुना ! जतासुकै जाउना । आधुनिक फेसन हो यो जादुमय झोल जसले नेपाली समाजलाई झन गरिबीको झाडीतर्फ घचेटिरहेको छ । चामल किन्न नसक्नेहरू पनि जादुमय झोल उधारो नगरेरै पिउने गर्छन् । लाग्छ यो देशमा झोलले राज गरेको छ । यो झोलै झोलको राज्य, झोलैझोलको साम्राज्य ।

अत्याधिक जादुमय झोल सेवनका कारणले कलेजोमा असर परेका विरामीको संख्या बढिरहेको देखिएको छ । त्यस्तै मस्तिष्कमा पार्ने असर, पेप्टिक अल्सर पनि जन्माएको छ यही झोलले । झोलको उच्च सेवनले जन्डिसका दीर्घ रोगीहहरू बढेका छन् । यो झोलले कोहीको पेट दुखाइ मात्र होइन, रगत नै बान्ता आउने समस्या पनि देखिएको छ । यदि रगत बान्ता आउनुको कारण अन्ननलीबाट रक्तनली फुट्नुको कारणले हो भने बचाउन निकै गाह्रो पारिदिन्छ । धेरै रक्सी, जाँड, तोङ्बा तान्ने व्यक्ति अल्कोहल खान नपाएर छटपटीको रुपमा जथाभावी बोल्ने, बेहोस भई काँप्ने तथा मुखबाट फिँज निकाली जिब्रो टोक्ने साथै आँखा पल्टाउने हुन सक्दछ । यस झोलले धेरैलाई अकालमा मृत्युलाई चाख्ने अवसर प्रदान गर्दै आएको छ ।

तीन पानेको झोल र नेपाली राजनीति पनि उस्तै उस्तै लाग्न थालेको छ आजभोलि त । जसरी तीन पाने बन्न कोदो पकाएर त्यसलाई केही दिन कुहिने बनाएर चिनी, चिउरा, सख्खर, घिउ सबैलाई मिलाई फेरि कुहिएको मिश्रणलाई फोसीमा राखी पकाउँदा निस्केको पसिना-रस सङ्कलन गर्दा जादुमय झोलको आविष्कार हुन्छ, त्यसरी नै अन्याय, अत्याचार मौलाउँदा, भ्रष्टाचारले सिमाना नाघ्दा, बलात्कारीहरूले सुरक्षा पाउँदा, गरिब अनि पिछडिएका समुदायलाई कुल्चिएर पिसेर अझै खाँदेर सिङ्गो राजनीति कुहिगन्ध बनेको छ आजको राजनीति । जसरी जादुमय झोलकै कारण गरिबी मौलाएको छ त्यसरी नै आजको राजनीतिले पनि गरिबलाई गरिबीबाट उकास्ने कुनै काम गरेको छैन । जादुमय झोलले मात्तिएर क्षणिक रूपमा उत्तेजित बनाएजस्तै आजको राजनीतिले विकासको क्षणिक सपना देखाउने गरेको छ । झोल अघिअघि राजनीति पछिपछि, खै कहिले उठ्छ नेपालको राजनीति झोलभन्दा माथि ? खै कहिले निस्कन्छ नेपालीको घरआँगनमा भ्रष्टाचार, अन्याय अत्याचार, रहित सुगन्धित खुस्बु ?

झोललाई गाली गरेर झोले भन्न थालिएको हो कि झोले भएर बढी झो मन पराएको हो यो मैले खुट्याउन सकेको छैन । नेपाली राजनीतिका क्षेत्रमा प्रवेश गरेको झोले संस्कृति यही झोलको प्रवाहमा बगिरहेको भने अवश्य हो भन्ने लाग्छ । देखिएको स्पष्ट कुरा चाहिँ के हो भने मान्छेले झोललाई होइन, झोलले मान्छेलाई तनतनी पिइरहेको छ । सम्झनोस् आजको मान्छे झोल पदार्थको दास बनेको छ । झोलको विशेषता भनेकै कोही एक खुड्किला माथि उक्लिन लाग्यो भने त्यसलाई चार खुड्किला तल झारिदिनु । यसैले झोलको जादुमय खेल भनिएको हो । जादुमय झोललाई बिस्थापित गरि स्वस्थ समाज निर्माण गर्ने र फोहोरी राजनीतिको अन्त्य गरि समृद्ध नेपाल निर्माण गर्ने जिम्मा अब यही झोल र झोलप्रेमी झोलेहरूका वरद् काँधमा आइपुगेको छ ।

अब तपाइँ पनि वाक्क र टयार्र हुने गरि झोल पिउनोस् र यसैको सहारामा झोले बनेर समृद्ध नेपाल निर्माणको महा अभियानमा सरिक हुनुहोस् । सफलता हात लाग्ने सुनिश्चितता यही झोलले प्रदान गर्नेछ ।

०००
केवलपुर, धादिङ