नयाँ राजा
चारै प्रहर जागा बसेर महाराजको सुरक्षा गर्नु । राज आज्ञा नहुन्जेल चरो मुसो पनि सुरक्षा घेरा भित्र पस्न नपाओस् र सेन्ट्री बस्ने पालो परेको ब्वाँसाले ‘जागते रहो ! जागते रहो !’ भनेर सतर्कताको नारा लगाइरहनु ।
जीवन दाहाल :
एक साँझ बस्ती छोडेर भागेको गधा ब्वाँसाहरूको घेरामा पर्यो । जङ्गलमा निस्फिक्रिसँग चरेर जतिसुकै मोटाएको भए पनि कालको जालमा परेको पत्ता पाउनासाथ ऊ अतालिएर सहारा खोज्दै करायो-ढ्याँचु ऽऽ ! ढ्याँचु ऽऽ ! ढ्याँचु ऽऽ !
घेरा हाल्ने ब्वाँसाहरू मध्येबाट एउटा खाइलाग्दो ब्वाँसो अघि बढ्यो र भन्यो- “न डराइबक्स्योस् गधा महासय, हामी हजुरका गाथमा कुनै हानी नोक्सानी पुर्याउन आएका हैनौँ ।”
डराइ डराइ गधाले सोध्यो- “उसो भए किन घेरा हालेका त ?”
“राजा बनाउन”-ब्वाँसाले उत्तर दियो र थप्यो-“हजुर सोझो,इमानदार, कर्तव्य परायण र सात्विक प्राणी होइबस्नु भै राजा हुन योग्य होइबक्सन्छ त्यसैले ।”
ब्वाँसो वचनमा चिप्लिएको गधाले राजाको शक्तिशाली तथा वैभवयुक्त जिन्दगी सम्झियो र प्रसन्न चित्तले हाँस्यो- ढ्याँचु ऽऽ ! ढ्याँचु ऽऽ ! ढ्याँचु ऽऽ !
त्यसपछि ब्वाँसाको नाइकेले गधालाई श्रीपेच लगाइदियो र नयाँ राजाको घोषणा गर्यो अनि आफूले पनि आफैँ शिरमा फेटा बाँध्यो र आफूलाई प्रधानमन्त्री घोषणा गर्दै फर्मान जारी गर्यो- “चारै प्रहर जागा बसेर महाराजको सुरक्षा गर्नु । राज आज्ञा नहुन्जेल चरो मुसो पनि सुरक्षा घेरा भित्र पस्न नपाओस् र सेन्ट्री बस्ने पालो परेको ब्वाँसाले ‘जागते रहो ! जागते रहो !’ भनेर सतर्कताको नारा लगाइरहनु ।”
गधा निश्चिन्त भयो ब्वाँसाहरुसँग र बसेकै ठाउँमा लुपुक्क निदायो । ब्वाँसाहरू भनें जागै रहे ‘जागते रहो-जागते रहो’ को नारा घन्काउँदै ।
अनि बिहान हुँदा ब्वाँसाहरू निदाइ रहेका भेटिए भने राजाको चैँ हाडखोरमात्र ।
०००
मैतिदेवी, काठमाडौं ।