नेपाली हास्यव्यङ्ग्य अनलाइन पत्रिका

कृष्ण प्रधान :

पात्रहरू – बेलासिंह (झमककी श्रीमती), झमकसिंह (नाटककार), विजय, शरद, सब इन्सपेक्टर, कुमार, पार्वती, मणि (इन्सपेक्टर इन्चार्ज) ।

(दृश्य विवरण – समयः बिहान । मध्यवित्त परिवारको साधारण कोठा । नाटककार झमकसिंह नाटक लेख्नमा व्यस्त देखिन्छ । भान्सा कोठाबाट श्रीमती बेलाको आवाज कोठाभरि छरिँदा झमकसिंह सामान्य झस्किन्छ)

बेलासिंह – खै तपाईंंको अझसम्म भएको छैन ? पानी तताएको एक घण्टा भइसक्यो । पानी सेलायो भने मलाई फेरि गनगन् नगर्नु होला है ।
झमकसिंह – (भान्सा कोठासम्म आवाज पुग् गरी) भयो… भयो… आइहालेँ… यो सिन्कम्पलिट हुनै आँट्यो ।
बेलासिंह – (भित्रबाटै) भयो… तपाईंको सिन् अब कम्पलिट हुने पनि होइन ।
झमकसिंह – त्यस्तो लोदरे कुरा नबोलन बेला ।
बेलासिंह – (मूल कोठामा प्रवेशिँदै कड़्केर) के…को लादरे कुरा हौ…के को लोगरे कुरा ? अहिले तपाईंकै दुनियाँभरका साथीहरू आएर तपाईंलाई डिस्टर्ब गर्छन् र पो भनेकी ता ।
झमकसिंह – किन ? मेरो साथीहरू आउँदा तिमीलाई आह्रिस लाग्छ ?
बेलासिंह – अप्पुई ! मैले किन आह्रिस गर्नु ?
झमकसिंह – चिया बनाउनुपर्छ भनेर…
बेलासिंह – (एक्कासी रुँदै) यो घरमा चिया बनाउनु र खाना पकाउनु ता आकी हुँ नि म । अरु ता के कामै पो छ र यो घरमा !
झमकसिंह – (सामान्य मुस्कुराउँदै) अरे बेला ! तिमी ता यो घरकी मालिकनी…घरपतिनी ।
बेलासिंह – (रुञ्चे स्वरमा) के को घरपतिनी ! के को मालिकनी ? दासी भन्नोस् न दासी ।
झमकसिंह – बेलु ! तिमी यो के भन्दैछ्यौ ? तिमी ता यस घरकी लक्ष्मी हौ साक्षात् लक्ष्मी । मेरो हृदयकी रानी । (हलुका पाराले गाला चिमोट्छ) ।
बेलासिंह – (गाला मुसार्दै) तपाईंको छिप्पटे हातले मेरो आइफलजस्तो गाला नचिमोटनोस् (उता धकेल्छे) ।
झमकसिंह – अरे ! तिम्रो गाला आइफलजस्तो छ कि राइफलजस्तो छ त्यो ता मलाई मात्रै थाहा छ नि ! हल्ला पो गर्नु हुँदैन ।
बेलासिंह – (सामान्य ठुस्केकी भावमा) होस् न ता अर्काको गाला आइफलजस्तो होस् कि राइफलजस्तो होस् तपाईंलाई के खाँचो ?
झमकसिंह – अन्त मेरो गाला छिप्पट होस् कि सिलिक्क परेको होस् तिमीलाई के को आपत्ति !
बेलासिंह – छिप्पट हातलाई छिप्पट नभनेर अन्त सिल्पट भन्नु ?
झमकसिंह – (ठट्टा स्वाभावमा) बेलु ! यो मेरो हात जेजस्तो भए पनि यो हात चाहि वेदव्यसको हात हो बुझ्यौं ? वेदव्यासको यो हात अब तिमीलाई छिप्पट लाग्न थाल्यो ? वाह ! बेलु वाह ! यो हात नाटक लेख्ने हात हो । बाँदरलाई के थाहा अदुवाको स्वाद ?
बेलुसिंह – (खिसी गर्दै) अम्मुइ ! कतै नभएको नाटक लेख्ने हात….
झमकसिंह – (भावुकतामा) हेर बेलु ! नाटककारकी अर्धाङ्गिनी नाट्यप्रेमि नभए कुनै पनि नाटककार फस्टाउन, मौलाउन सक्दैन । नाटकको बजारमा जति पनि नाटककारहरू ख्यातिको सिरानमा पुगेका छन् ती सम्पूणर् नाटककरूको ख्यातिको पछि उनीहरूकै अर्धाङ्गिनीको सोह्रै आना भूमिका छ । जस्तो माई डियर बेलुको हात । यो नाटककार सँगसँगै मिसेस बेलुसिहंको पनि ता ख्याति चुलीमा पुगिसकेको छ । होइन र !
बेलासिंह – (अट्टहासमा) हा… हा… हा… भयो झमकबाबु भयो । महान् नाटककार महोदय ! मलाई त्यस्तो ख्याति पनि चाहिएन अनि त्यस्ता ख्यातिप्राप्थ नाटककार पनि चाहिएन । मलाई ता मेरै सद्दे पति चाहिन्छ ।
झमकसिंह – ए कुरा त्यसो पो ? नाटककार हो भनेर जान्दा जान्दै फेरि किन आयो ता लुपुक्क भएर यो लबरपाँडे नाटककारसित ।
बेलासिंह – घर संसार, स्वास्नी, छोरा छोरी सबै बिर्सेर रातदिन नाटकमै डुबिरहन्छ भन्ने थाहा पाएकी भए ता तपाईंसित ईस्… आउँथे पो होला !
झमकसिंह – ओ…त्यसको अर्थ राति म टुन्न भएर आई घरमा रडाँको मच्चाउनुपर्ने ?
बेलासिंह – त्यो ठिकै थियो बरु । त्यै ठिकै थियो । माते पनि, कुटे पनि वा रड़ाँको मच्याए पनि कम्तिभन्दा कम्ति घरको ता ख्याल राख्नेथिए ।
झमकसिंह – त्यसको अर्थ मैले मात्नुपर्ने ?
बेलासिंह – तपाईंलाई कसले मात्नु भन्यो ?
झमकसिंह – तिम्रो इण्टेन्शन चाहिँ के हो ता !
बेलासिंह – रातदिन नाटक लेख्नुमा मात्रै नडुबेर यसो घरको पनि ख्याल रोक्नुपर्छ भनेको पो ता मेरो हजूर ! (झमकसिंहलाई अँगालो हाल्न खोज्छे) ।
झमकसिंह – (बेलादेखि पन्सिँदै) भयो… भयो… मलाई अँगालो हाल्नु पर्दैन ।
बेलासिंह – अरे ! तपाईंलाई माया गर्नु पनि हुँदैन मेरा राजा !
झमकसिंह – (सामान्य दङ्ग्याएको भावमा) के को राजा ? अघि मैले तिम्रो गाला छुँदा ता बजायो ता किसिम बाजा ।
बेलासिंह – हजुरले पनि ता कस्तो साह्रो चिमोट्नु भयो नि ता !
झमकसिंह – अरे ! त्यो चिमोटेको कहाँ हो र अन्त… (यतिबेलै नेपथ्यबाट विजयको आवाज कोठाभरि थुरिन्छ ।)
बेलासिंह – लु फेरि को आए… आजको दिन फेरि यत्तिकै बित्ने भयो । अब तपाईंको नुहाइ पनि गयो… । मलाई चैँ चिया-सिया बना नभन्नुहोस् है (प्रस्थान)।
विजय – (नेपथ्यबाट) झमकज्यू ! झमकज्यू !! झमकज्यू हुनुहुन्छ ?
झमकसिंह – (नेपथ्यितिर हेर्दै) आउनोस्… भित्रै आउनोस्… (भित्र कोठामा पस्नलाई विजयले जुत्ता खोल्न थाल्छ) अरे ! विजयज्यू जुत्ता नखोले पनि हुन्छ… बस्नोस् न । (विजय सोफामा बसेपछि) यी बिहानैदेखि तपाईंकै काममा लागिपरेको छु ।
विजय – (हाँस्दै) अच्छा ! अच्छा ! कतिसम्म पुग्नेभो ?
झमकसिंह – अहिल्यै सुन्नुहुन्छ ?
विजय – झमकज्यू ! तपाईंले लेख्नुभएको नाटक सुन्ने प्रश्नै आउँदैन नि ।
झमकसिंह – त्यस्तो कुरा गरेर मलाई लज्जित नबनाउनोस् हजूर ! तर नाटकको विगिनिङ चैँ कृपया सुनिदिनोस् ।
विजय – हो ठिकै हो झमकज्यू ! नाटकको बिगिनिङ् र एण्डिङ नै वास्तवमा असल हो क्या ! स्टार्ट राम्रो भए नाटक अटोमेटिकल्ली….
झमकसिंह – (कुरा काट्दै)… सक्सेस् । विजयज्यू ! एकैपल्ट बिगिनिङ् मात्रै सुन्नोस् र स्पष्टै भन्नोस् नाटकको स्टार्टिङ् कस्तो भयो । तपाईं आउट स्पोकन हुनुहुन्छ र म ढुक्कै छु । (विजय सामान्य मुस्कुराउँछ मात्र । सुन्नुहोस् है… (झमकसिंह स्क्रिप्ट गर्न थाल्छ) सुन्नोस् है राम्ररी ! एउटा केटो दगुर्दै घरभित्र स्वाट्टै पस्छ । त्यसपछि । त्यसपछि…
विजय – (कुरा काट्दै)… केटोको उमेर नि !
झमकसिंह – यस्तै ६ देखि ८ वर्ष ।
विजय – ठिकै छ । यसरी बाल कलाकारलाई हामीले बेला-बखत मञ्चमा निकाल्नुपर्छ । हाम्रो नेपाली नाटकमा बाल कलाकारको साह्रै अभाव छ ।
झमकिसंह – (गजक्कै हुँदै) यसै र ता मैले बाल कलाकारलाई इण्टरड्यूज गरेको हुँ विजयज्यू !
विजय – एक्सलेण्ट ! एक्सलेण्ट ! त्यसपछि….
झमकसिंह – केटो घरभित्र पस्ने बितिक्कै त्यसले हाफप्याण्टको खल्तीबाट एउटा सिग्रेट निकालेर ओँठमा च्याप्छ ।
ओँठमा सिग्रेट च्यापी सिग्रेट सल्काउँन माचिस खोज्दै गर्दाको समयमा केटोकी आमाको प्रवेश । आमा सोध्छिन्, के गर्दैछस् ? नडराई केटो बोल्छ, सिग्रेट सल्काउनलाई माचिस खोज्दैछु आमा ! आमा नम्र स्वरमै भन्छिन्, माचिस मसित छ… खोई दे तेरो सिग्रेट म सल्काइदिन्छु ।
विजय – (छक्क पर्दै) यो के गर्नुभाको झमकज्यू तपाईंले ? यो ता कुटाइ खाने मेलो भएन र !
झमकसिंह – (शान्त भावमा) पखनोस् विजयज्यू पखनोस् ?! अचेल यस्तो खाले नाटक चल्दैन होइन तर विजयज्यू प्रोगेसिभ नाटक लेख्नु कत्रो हिम्मत चाहिऩ्छ तपाईंलाई ता थाहै छ ।
विजय – तरर यसरी…
झमकसिंह – तपाईंले के भन्नु चाहनुभएको सो मैले बुझेँ । म पनि आँ गर्दा अलङ्कार बुझ्छु नि विजयज्यू । अनि त्यसपछि सुन्नुहोस्… आमाले छोरोको ओँठबाट सिग्रेट थुतिवरी आफ्नै औँठमा च्यापेकी मात्र के हुन्छ केटोका पिता अचानक प्रवेश हुन्छ मञ्चमा । पिता भन्छन्, के हुँदैछ यहाँ ? आमाको संवाद ? सिग्रेट सल्काउँदैछु । पिताको संवाद, सिग्रेट ? कसको ? केटो डराउँदै भन्छ, मेरो हो बाबा ! पिता घरे उचाल्ने गरी बोल्छन् – खै ले तेरो सिग्रेट म सल्काइदिन्छु ।
विजय – (अत्तालिएको भावमा) अरे झमकज्यू…।
झमकसिंह – (स्क्रिप्ट सुनाउन मस्त भावमा) तपाईं एकक्षण चाइँचुइँ नगर्नोस् ता विजयज्यू ! पहिले सुनिसक्नोस् अनि मात्र अन्त्यमा कमेण्ट गर्नोस् ।
विजय – ओके… ओके… !
झमकसिंह – त्यसपछि के हुन्छ विजयज्यू ध्यान लाएर सुन्नोस् ….अब पो छ ता इण्ट्रेष्टिङ । अँ आमाको हातबाट पिताले सिग्रेट थुत्ने हुँदा सिग्रेट भूइँमा खस्छ । सिग्रेट भूइँमा खस्ने बित्तिकै त्यो केटो कोहोलो मच्चाएर रुन थाल्छ ।
विजय – ओहो ! झमकज्यू…यस्तो के लेख्नुभएको ? यो ता… ।
झमकसिंह – पहिला भन्नोस् केही जम्यो कि जमेन ?
विजय – यसरी समाजमा… ।
झमकसिंह – हो विजयज्यू मैले तपाईंको मनसाय बुझेँ । तपाईंले खान भन्नुभएको… ।
विजय – (कुरा काट्दै) छोरा-आमा-बाबले एकैसाथ सिग्रेट खाएका… ।
झमकसिंह – (कुरा काटेर) ओहो विजयज्यू ! त्यही कुरा ता मैले मेरो यो नयाँ नाटकमा देखाऩु खोजेको हुँ । मैलै मार्फत् एउटा सजेशन अर्थात् सन्देश भनौँ वा म्यासेज दिन खोजेको छु आजको वर्तमान अभिभावक समाजलाई । विजयज्यू यस नाटकमा एउटा सिम्बल छ, विम्ब अनि प्रतीकको समन्वय ।
विजय – खै म के जानुँ के बुझुँ तपाईं नाटककारहरूले प्रयोग गर्ने विम्ब अनि प्रतीक । मैले राम्ररी… ।
झमकसिंह – (कुरा काट्दै) अरे सुन्नुहोस् न विजयज्यू ! सिग्रेट आफ्नो हातबाट गुमेपछि केटो ग्वाँग्वाँती रुँदै प्रस्थान । सिग्रेट भुइँमा झरेपछि दुइ बिरालाहरू माछा तानातान गरेजस्तो सिग्रेट थुप्न हस्याङ्फस्याङ् गर्न तम्सन्छन् तीनैजना परिवार । बिराला र माछाको कथा ता सुन्नु भएकै छ ।
विजय – भन्नोस् न किन नसुन्नु ?
झमकसिंह – अन्त्यमा दुइजना अर्तात् दुवै लोग्ने-स्वास्नीले सिग्रेट आधा-आधा बाँड़्ने निणर्य लिन्छन् । यतिबेला अघि रुँदै प्रस्थान भएको छोरो वा केटो अचानक मञ्चभित्र प्रवेशिन्छ अनि घरै उचाल्ने गरी फेरि कहाली मच्चाउँदै रुन्छ र संवाद हाँक्छ – मेरो सिग्रेट मिठाइ खै ?
विजय – (हाँस्दै) हा… हा… हा… ! एक्सलेण्ट ! एक्सलेण्ट… विजयज्यू एक्सलेण्ट ! यसैलाई ता भनिन्छ सस्पेन्श । यस्तै म्यासेज ता चाहिन्छ नाटकमा । प्रथमचोटि दर्शकहरू भड्केलान वा दिक्क मान्लान् । त्यहीँ ता एकजना सफल नाटककारको सक्सेस हो विजयज्यू । मैले जाने अनुसार जति दर्शकलाई भड्काउनु सक्नुहुन्छ त्यति नै नाटक हण्ड्रेड पर्सेण्ट सक्सेस हुन्छ भन्ने मेरो धारणा छ ।
झमकसिंह – (सामान्य हर्षित मुद्रामा) त्यसो भए तपाईंलाई नाटकको बिगिनिङ मनपऱ्यो होइन सर !
विजय – मनपर्‍यो, तपाईंजस्ता अहिलेका जल्दा-बल्दा नाटककारले लेखेका नाटक मन नपर्ने ता कुरै आउँदैन नि झमकज्यू… कुरै आउँदैन । तपाईंले यसलाई कुनै अधूरा नराखी, सात काम पन्छाएर पनि झट्टै कम्पलिट गर्नोस् ।
झमकसिंह – तर केही पेशगी दिनुभएको भए….
विजय – अरे ! त्यसमा केही छैन । हेर्नोस्, झमकज्यू ! म चैँ यस्तो सेक्रेटेरी हुँ कि झमकज्यू… नाटककारहरूको मर्म बुझ्छु (मनिपर्सबाट पैसा निकालेर) लिनोस् अहिले दुई हजार पेस्कीस्वरूप लिइराख्नोस् । म बेला बेला आउँदै गर्छु । स्क्रिप्ट अघि बढ्दै गए फेरि पनि दिइराखुँला । तपाईंको पारिश्रमिकबारे तपाईंले सुर्ताउने कुनै कामै छैन । डण्ट वरी । (प्रसङ्ग बद्लिँदै विरक्तिएको भावमा) यो नाटक आयोजन गर्न सब कमिटिको सेक्रेटेरी भएपछि ता झमकज्यू असारको पन्ध्र छ नि हौ ।
झमकसिंह – हो नि, विजयज्यू । तपाईंको कुरा शत प्रतिशत साँचो र अकाट्य सत्य छ । नाटककार हुनु पनि कम्ति… ।
विजय – (कुरा काट्दै) तपाईं नाटककारहरू कति सुखी हुनुहुन्छ । बगैँचामा ढकमक्क फुलेको फूलजस्तो । अलिकति फुल्यो कि मौरी भनभन् । त्यस्तै सामान्य लेख्यो कि सेतो मौरी… ।
झमकसिंह – त्यो ठिकै हो विजयज्यू ठिकै हो । हामीजस्ता झुसेमुसे नाटककारहरूलाई कसले पो याद गर्छन् र हिजोआज ? तपाईंजस्ता बुझ्ने सेक्रेटेरी नहुँदा हो भने… ।
विजय – (कुरा काटेर) छेउको सियो पनि एक न एकदिन माझमा पुग्छै पुग्छ । अब तपाईंले यति कुरा मात्रै याद राख्नोस् जो यतिदिन पछि थिए उनीहरू अघि आएका छन् अनि जो अघि थिए उनीहरू पछि परेका छन् ।
झमकसिंह – खै के हो के हो ! मैले ता त्यस्तो केही बुझ्न सकेको छैन ।
विजय – अहिले बुझ्नु सक्नुभएको छैन । पखनोस् पहिले तपाईंको यो नाटक पहिले गज्जबले मञ्चन गरिहालुँ । यो नाटक हिट भएन भने मलाई भन्नोला । त्यसपछाडि तपाईंलाई थिएटरले चुम्बकजस्तै तानेर भन्ने मेरो नाम विजय होइन ।
झमकसिंह – (पीडित भावमा) विजयज्यू ! अब म अरु पव्लिक हुन चाहन्नँ… प्राइभेटमै ता सकिएको छैन फेरि फेरि… ।
विजय – (लामो खुइय्य काढेर सान्तवना दिँदै) अहो ! झमकज्यू… त्यसो भनेर कहाँ हुन्छ र ! आजकलका पब्लिक थिएटर हेर्नुभएको छ अवश्यै पनि । सबै एमेचर… यतिसम्म कि डाइरेक्टर, एडिटर, प्रोपाइटरदेखि लिएर प्यूनसमेत एमेचर भइसकेका छन् । (झमक हा…हा…हा…गर्दै घरै उचाल्ने गरी हाँस्छ अनि भान्साकोठातिर हेर्दै( बेला… ओ… बेला… ।
बेला – (भित्रबाटै) आउँदैछु… एकक्षण । (प्रवेश) किन ?
झमक – पावर हाउस जान पर्दैन बेलु आज तिमी ।
विजय – (आश्चर्यचकित हुँदै) पावर हाउस् !?? किन विजय सर !
झमकसिंह – भन्दैछु… पखनोस् न विजयज्यू पखनोस् (बेलासिंहलाई हेर्दै) बेलु हाम्रो त्यो ह्याङ्गिङ् ट्रबल लिएर आऊ ता भान्सा कोठाबाट । विजयज्यूले इनर्जी दिएका छन् (विजय वाल्ल परेर हेर्छ झमकलाई) विजयज्यू ! मेरो कुरा सुनेर तपाईं पो वाल्लै पर्नुभो ता । बुझ्नु भएर हजूरले मेरो कोड वर्ड ? सुन्नुहोस्… (सब्जीको झोला लिएर बेलाको प्रवेश । बेलाको हातबाट झोला थुतेर झोला देखाउँदै) विजयज्यू ! यो सब्जीको झोला हो । यो झोला नै हो ह्याङगिङ् ट्रबल अनि बजार यानी सब्जी मार्केट चाहिँ पावर हाउस । तपाईंले नाटकको लेखन वापत् पेस्कीस्वरूप प्रदान गर्नुभएको यो दुई हजार रुपियाँ चाहिँ (क्याटका क्याट नोट देखाउँदै) इनर्जी ।
विजय – वाह ! विजयी वाह ! तपाईंको कोड वर्ड साँच्चै एनरजेटिक छ है एनरजेटिक ।
बेला – यिनलाई जत्तिको कुरा ता कसलाई आउँछ होला ? (बेलाको प्रस्थान) ।
झमकसिंह – विजयज्यू भन्नु उसो होइन । बिहान भयो कि सधैँ विशेष गरी यी कुराहरूले एलर्जी भइसकेको छ । बजार, बजार गर्ने झोला अनि बजार गर्ने पैसा । यी कुराहरू घरिघरि दोहोर्‍याउन अचेल ठ्याम्मै मन पर्दैन तर के गर्ने विजय सर ! यसको नाउँ उच्चारण गरिएन भने संसारको जहाज डुब्छ । यसैले यी तीन कुराहरूको नाउँ मैले परिवर्तन गरिदिएको छु । बुझ्नुभो होला !
विजय – (गम्भीर मुद्रामा) टु मच् प्रोगेसिभ । (हात जोड़्दै) हवस् ता झमकज्यू म पनि हिँड्नुपर्‍यो । तपाईं केही सुर्ता नमानी निर्धक्क काम गर्नोस्… अब अरु धेर म तपाईंलाई डिस्टर्ब गर्न चाहन्नँ ।
झमकसिंह – हस् विजयज्यू ! म पनि पावर हाउस जानुपऱ्यो । सँगै निस्कौं न । (दुवै प्रस्थान) ।

ध्वनि परिवर्तन
शरद – (जम्ले हात गर्दै शरदको प्रवेश) नमस्कार म्याडम ! (बेलासिंह नमस्कार ग्रहण गर्छे) खै हाम्रा नाटककार महोदय छैनन् ?
बेलासिंह – पावर हाउस जानुभएको छ । आउनोस् न शरद दाज्यू भित्रै… बस्नोस् । अहिले आइपुग्ने बेला भयो ।
शरद – (छक्क परेर) पावर हाउस ! किन ? एकाबिहानै बिजुलीको… ।
बेलासिंह – (कुरा काटेर) होइन… होइन बजार भनेकी नि ! कति काम थियो होला हाम्रो नाटककार महोदयसित ।
शरद – उहाँले मलाई समय दिनुसक्नु हुन्छ कि भनेर आएको नि ।
बेलासिंह – खै त्यो ता म भन्न सक्दिनँ शरद दाज्यू ।
शरद – उहाँ ता अफिस जानुहुन्छ ता होइन ?
बेलासिंह – अहँ । उहाँ ता अफिस गर्नुहुन्न नि ।
शरद – त्यसो भए कुनै बिजिनेस ?
बेलासिंह – उहाँ ता पेशादार नाटककार हुनुहुन्छ ।
शरद – उत्तम ! अति उत्तम !! मलाई एक गिलास पानी दिनुहुन्छ ?
बेलासिंह – अप्पुइ किन नदिनु ! हवस् । (पानी ल्याएर दिन्छे)
शरद – (पानीको गिलास हातमा लिँदै) धन्यवाद । यहाँको पानी साह्रै टेसिलो रहेछ ।
बेलासिंह – (सामान्य मुस्कुराउँदै) हजूर ! सबैले त्यसै भन्छन् । हजूर पनि नाटककै विषयमा आउनुभएको होला ?
शरद – ज्यू ! म एकजना प्रकाशक हुँ । नाम चलेका साथ साथै नयाँ नयाँ लेखकहरूका कृति प्रकाशन गर्ने मेरो इच्छा छ ।
बेलासिंह – यसमा हजूरलाई नाफा ?
शरद – खै हिजोआज नेपाली पुस्तकहरू छापेर नाफाको आशा के गर्नु ? तरै पनि नयाँहरू नेपाली साहित्यकारहरूलाई संसारले चिनुन् अनि ख्यातिप्राप्तहरू अझै माथि पुगुन् भन्ने मेरो मनसायले नै प्रकाशनमा हात हालेको हुँ ।
बेलासिंह – यो ता तपाईंको बिनासित्थीको खटाइ साथसाथै बञ्चरो काटेर सियोको व्यापार भनेजस्तो भएन र !!
शरद – (हाँस्दै) हेर्नोस् म्याडम ! त्यस्तो नकारात्मक कुरा सोँच्यो भने ता केही नगरे पनि भो नि । हेर्नुहोस् है म्याडम ! आजकल गाड़ीमा हिँड्दा पनि एक्सिडेण्ट हुने डर । रेलमा हिँड़्दा पनि रेल ठोक्किने डर । हावाजहाजमा चढ़्दा पनि कि चाहिँ क्याश के चाहिँ हाइज्याक हुने डर । बाटामा यसो सुरुसुरु हिँड्दा पनि पछिल्तिरबाट आएर के ले डङ्ङै पार्ने डर । ती सबै कुरा सोँचिरह्यौँ भने ता घरदेखि बाहिर ननिस्के पनि भो नि म्याडम होइन र ??
बेलासिंह – हो… हो… हजुरको कुरा ठिकै हो । (झमकसिंहको प्रवेश) उहाँ आइपुग्नुभयो । (शरदसित परिचय गराउँदै) सुन्नुभो… यहाँ प्रकाशक हुनुहुन्छ । हजुरको नाम चाहिँ के पो भन्नुभो ?
शरद – शरद मेरो नाम । नमस्कार नाटककार महोदय !
झमकसिंह – नमस्कार । मेरो नाम झमकसिंह । पेशादारी नाटककार ।
शरद – नमस्कार झमकसिंहज्यू । तपाईंको दर्शनले म औधि हर्षित भएँ ।
झमकसिंह – (हात मिलाउँदै) म ता त्यसको दोबर तेबर खुसी छु… तपाईंजस्ता महान् प्रकाशको साक्षात् दर्शन गर्न पाउँदा ।
शरद – मैले तपाईंको नाउँ धेरैचोटि सुनिसकेको छु… ।
झमकसिंह – (कुरा काट्दै) होइन म त्यति ता कहाँ हुँ र जति तपाईंले सोचिरहनुभएको छ (प्रसङ्ग बद्लिँदै) बेलु ना…(सब्जीको झोला दिँदै) यो सब्जी लु न दुइ कप मिठो चिया बनाएर ल्याऊ न । हाम्रा प्रकाशक महोदयलाई अरु केही खुवाउन नसके पनि तिम्रो कोमल हातको एक कप स्पेशल चिया खुवाएर पठाऊ (बेलाको प्रस्थान) । भन्नोस् प्रकाशक महोदय शरदज्यू ! म तपाईंको के सेवा गर्नु सक्छु ?
शरद – (गम्भीर मुद्रामा) हेर्नोस् झमकसिंहज्यू ! म एकजना प्रकाशक हुँ । नयाँ लाइन समातेको छु । नयाँ-नयाँ लेखकहरूका नयाँ-नयाँ कृतिहरू बजारमा ल्याउने मेरो उत्कट इच्छा छ…
झमकसिंह – (तुरुन्तै कुरा काटेर)…म ता भर्खर सिक्दै गरेको उदीयमान नाटककार ता कहाँ हुँ र ? म कदापि नयाँ नाटककार हुँदै होइन । नाट्य क्षेत्रमा उदाएको म अहिलेदेखिको कहाँ हो र तर तपाईंले नयाँ नयाँ नाटककारहरू भक्कु पाउँनुहुनेछ ।
शरद – तपाईंले मेरो मनसाय बुझ्नुभएन झमकसिंहज्यू ! आई मिन तपाईंहरूजस्ता ? त्यस्तो ख्यातिप्राप्त नाटककार सहित नयाँ आउनेहरूलाई पनि चिनाउने मेरो इच्छा छ । उनीहरूलाई साहित्य क्षेत्रमा परिचय गराउनु नै मैल विचार लिएको छु ।
झमकसिंह – धन्यवाद । प्रयास गर्नुहोस्
शरद – प्रयास होइन । मैले गर्नैपर्छ । नाटककार रुपमा तपाईंको नाम धैरैपल्ट सुनिसकेको छु । तर भेट गर्ने मौका जुरेको थिएन ।
झमकसिंह – (फुर्के हुँदै) कहाँबाट सुन्नुभो मेरो नाम हजूरले ?
शरद – प्रतिभाशाली व्यक्तिहरूको नाम लुकेर बस्छ र हजूर ?
झमकसिंह – त्यो ता साँचो कुरा हो ।
शरद – हेर्नुहोस् ! नाटककार महोदय ! तपाईंको नेपाली नाट्य जगतमा जुन नम र यश छ अहिले त्यसको पनि दश गुणा बढ़्नेछ । राम्रो नाटक दिनुहोस् त्यहाँबाट हेर्नोस् खेलको मज्जा ।
झमकसिंह – त्यसैको ता अभाव छ प्रकाशक महोदय !
शरद – त्यो अब तपाईंले पुर्ताल गर्नुपर्छ ।
झमकसिंह – तर कसरी गर्नु पुर्ताल ?
शरद – नयाँ-नयाँ विषय छनौट गर्नुहोस् । नयाँ-नयाँ क्यारेक्टर लिएर लेख्नुहोस् ।
झमकसिंह – तर तपाईंले भनेजस्तो नयाँ विषय नयाँ क्यारेक्टर ल्याउनु कहाँबाट ?
शरद – (टाउकोमा औँलीले घोँच्दै) यीँ यहाँबाट । झमकसिंहज्यू…यहाँबाट ।
झमकसिंह – तपाईंले यो टाउऩकोबाट (आफ्नो टाउको देखाउँदै) भन्नुभा’को ? यो ता सुकिसकेको छ ।
शरद – तपाईंहरूजस्ता प्रतिभाशाली लेखकहरूले यस्तो कुरा गर्नुभो भने ता हाम्रो स्याप्टा सुक्छ । हेर्नोस् नाटककारज्यू ! एकाध राम्रा-राम्रा नाटकहरू दिनोस् । हेर्नोस् न पब्लिसिटीको जोरले म तपाईंलाई र तपाईंको नाटकलाई कहाँसम्म पुर्‍याइदिन्छु । जम्मै मिडिया मेरो मुट्ठीमा छ ।
झमकसिंह – अच्छा मैले एउटा कुरा बुझिनँ शरदज्यू । यति धेरै नाटककार हुँदा हुँदै पनि मप्रति नै हजूरको यस्तो उदारता एवम् सहानुभूति किन ?
शरद – भमराले त्यसको गुण र सुगन्ध बुझेको होला (कोठा थर्काउँने गरी हाँस्छ) ।
झमकसिंह – हेर्नोस् भमराले फूलको रस चुसेर मर्न नपरोस् ।
शरद – (फेरि हाँस्दै) हेँ… हेँ… हेँ… तपाईंको डायलग तपाईंको मुखैमा…।
झमकसिंह – (अरु बोल्न नदिई)…यो मुखसम्म मात्रै हो । कलममा ओर्लिनु मान्दैन प्रकाशकज्यू ।
शरद – कलममा झार्नुपर्छ झमकज्यू झार्नुपर्छ । तपाईंले अबेर नगरी लेख्न थाल्नोस् र झट्टै मलाई नाटकको एउटा पाण्डुलिपि बुझाउनुहोस् । यो दसैँमा तपाईंको नाटकको नयाँ किताब बजारमा छोड्नु चाहन्छु अनि भव्य लोकार्पण । त्यसपछि तपाईंलाई मिडियाले कहाँ पुर्‍याउँछ हेर्नोला रमिता ।
झमकसिंह – यो मिडिया, खबरकागतको कुरा गर्नु भाको होइन ता ? तिनीहरूको कुरा छाडी दिनोस् शरदज्यू छाडी दिनोस् । भरसके तिनीहरूदेखि टाढै रहेको उत्तम ।
शरद – किन तिनीहरू बाघ कि भालू हुन् ?
झमकसिंह – तिनीहरू बाघ पनि होइनन् न कि भालू नै । हिप्पोपोटमस… यति ठूला हुन्छन् हामीहरूजस्ता क्षुद्र प्राणीको संस्पर्शमा आउन नै चाहँदैनन् ।
शरद – तर नाटककारज्यू यो तपाईंको भूल धारणआ हो । (नेपथ्यबाट आवाज आउँछ)
पुरुष स्वर – (नेपथ्यबाट) झमक सर… झमक सर ! सर कहाँ हुनुहुन्छ ? (दुवैजनाको कुरा गराइ झमकसिंह – (नेपथ्यतिर हेर्दै) को हुनुन्छ ? भित्रै आउनोस् । (एकजना सब इन्सपेक्टरको प्रवेश) ।
शरद – तपाईंको घरमा पुलिस अफिसर ? लु तपाईंहरू गफ गर्नोस् । म बाटो लाग्नुपऱ्यो (प्रस्थान) ।
सब इन्सपेक्टर – (निर्धक्क कोठाभित्र पसेर) नमस्कार ।
झमकसिंह – (आत्तिएर) न… न… नमस्कार ।
सब इन्सपेक्टर – तपाईंको नाम झमकसिंह हो ?
झमकसिंह – (छक्क परेर) तर…तपाईं ???
सब इन्सपेक्टर – (नम्र भावमा) ज्यू…म यहाँ थानाको सब इन्सपेक्टर हुँ । तपाईंँ एकक्ष मसित थाना जानुपर्छ ।
झमकसिंह – (नर्भस भएर) ठाना ? कि… कि… किन सर ???
सब इन्सपेक्टर – मलाई केही थाहा छैन त्यसबारे । हाम्रो थानाका आईसी सरले तपाईंलाई लिन मलाई पठाउनुभएकोले गर्दा मेरो भ्यान ड्यूटी यतै परेकोले म तपाईंलाई लिन तपाईंकहाँ आएको हुँ । यसभन्दा धेर मलाई केही थाहा छैन सर ।
झमकसिंह – (अत्तालिएको भावमा) होइन सर ! म ठाना किन जानु ? मैले ता ठाना जानुपर्ने खाल्को कुनै त्यस्तो कामै गरेको छैन ।
सब इन्सपेक्टर – खै ! तपाईंले के गर्नुभएको छ वा छैन त्यसबारे म अननोन् छु सर । यसबारेमा तपाईं जान्नै चाहनुहुन्छ भने थाना गएर आईसी साहेबलाई नै सोध्नुहोस् । म ता उहाँको
अर्डर मात्र पालन गरेर तपाईंलाई थानामा लान आएको हुँ ।

झमकसिंह – (सामान्य डराएको भावमा) हेर्नोस्..सब इन्सपेक्टर महोदय ! म एकजना प्रोफेसनल नाटककार हुँ । नाटक लेखेर सामान्य रुपले जीवन निर्वाह गर्छु । आज मलाई थुप्रै संस्थाका अध्यक्ष, सचिवहरू नाटकको स्किप्टिको निम्तकि मलाई भेट्न आउने भएका छन् । मलाई ठानामा लगेर थुनिदियो भने ता सर्वनाश हुन्छ… मेरो संसारको जहाजै डुब्छ ।
सब इन्सपेक्टर – (हाँस्दै) अरे ! तपाईंहरू पुलिसदेखि यति साह्रो किन डराउनुहुन्छ भन्नोस् ता ! तपाईं डराउनु पर्दैन । तपाईंलाई थाना पुर्‍याएर सम्मानका साथ घर ल्याइ पुर्‍याउने काम लु मेरो । पलिस भ्यानमा लान्छु फेरि पुलिस भ्यानमै तपाईंलाई सही सलामत लिएर आउँछु ।
झमकसिंह – सर ! त्यो ति ठिकै छ नि ! पुलिसमा भ्यानमा चढ़ेर जानु नै ता सर्वनाश हुन्छ ।
सब इन्सपेक्टर – अरे ! न ता तपाईंले कुनै मर्डर गर्नुभेको छ न ता कुनै फ्र्ड, न क्राइम न रबरी नै । पुलिस भ्यानमा तपाईंलाई आसामीको नाताले लिनु आएको होइन झमकसिंह सर होइन…तपाईं किन बुझ्नुहुन्न ?

झमकसिंह – पुलिस भ्यानमा चढ़्यो कि गाउःघरमा कस्तो कुरा हुन्छ…फलानुलाई पुलिसले एरेष्ट गरेर लग्यो भनेर । हाम्रा गाउँका मानिसहरू सर…अम्मुइ कम्ति ता खतम छैन सर ! कान्छी औंलीजत्रो इत्रु साँप देख्यो भने फिलाजत्रो साँप देख्यो भन्ने मान्छेले मलाई छोड़्ला ?
सब इऩ्सपेक्टर – त्यो सबै भइहाल्छ । जस्तो-जस्तो हुकूम छ त्यस्तै व्यवस्था हुन्छ ।(घड़ी हेर्दै) हेर्नोस् झमक सर ! समय भइसक्यो…हिँड़्नोस् छिट्टो । आई सी साहेब निस्किने बेला भयो ।
झमकसिंह – (डराएर) अन्त सर ! के तपाईंले मलाई डोरोली बाँधेर लानुहुन्छ ? (यतिकैमा बेलासिंहको प्रवेश)
बेलासिंह – मेरा नाटककार पतिदेवलाई डोरीले टनटनी बाँधेर लानुहुन्छ अरे ! के मेरा पति हत्यारा हुन् कि आसामी ?
सब इन्सपेक्टर – (हाँस्दै) अरे…डोरीले किन बाँध्ने ?
झमकसिंह – डोरीले नबाँधे हाथकड़ी ता पक्कै लाउने होला हई सर !
बेलासिंह – हाथकडी ?? किन ?? के तपाईंले कसैलाई रेप गर्नुभएको छ ? सर.. मेरा पतिदेव बलात्कारी हुन् ?
सब इन्सपेक्टर – ओहो ! म्याडम ! बनको बाघले खाएको छैन मनको बाघसिसत किन डराउनुहुन्छ ?
बेलासिंह – तल भ्यान लुकाएर राखेर पुलिस घरभित्र पस्दा मनको बाघले नचिथोरेर के ले चिथोरोस् सर !
झमकसिंह – छरछिमेकको अगाडि कम्मरमा डोरी बाँधेर वा हाथकडी लाएर कसरी भ्यानभित्र पस्नु सर लु तपाईं आफैँ भन्नोस् ता !
बेलासिंह – त्यसो किन हुन्छ ? तपाईं ऐरै – गैरे – नत्थुखैरे मान्छे हो र ? तपाईं एकजना महान् अनि ख्यातिप्राप्त नाटककार ।
झमकसिंह – (घरै उचाल्ने गरी कराएर) ठैय… राख तिम्रो नाटककार… ।
सब इन्सपेक्टर – हेर्नोस् झमक सर ! तपाईंलाई थानामा लानको निम्ति मैले कुनैस डोरी न हाथकडी ता एकैजना पनि कन्सटेबल ल्याएको छैन । यतिसम्म कि भ्यान पनि म आफैले लिएर आएको छु । हेर्नोस् नपत्याए… ड्राइभरसमेत छैन ।
बेलासिंह – गाडीको ड्राइभर छैनन् भने गाडी चैँ आफै गुड्दै आयो सर ?
सब इऩ्सपेक्टर – होइन म्याडम गाडी म आफैले हाँकेर ल्याएको । म गाडी हाँक्छु… तपाईं फ्रण्ट सिटमा मेरो छेवैमा डाँटसितले बस्नोस् । अँ… ड्राइभ गर्नुसक्नु हुन्छ भने पनि लु गाडीको चाबी पनि तपाईं नै लिनुहोस्… साह्रै भयो भने म गाडीको ब्याक सिटमा बसुँला । लु हिँड्नोस्… हिँड्नोस् ।
झमकसिंह – (भयातुर भावमा) लुगा ता फेर्न पाउँछ होलि नि सर ?
सब इन्सपेक्टर – लुगा फेर्न पर्दैन… त्यति नाथे थाना जानुलाई पनि किन लुगा फेर्नुहुन्छ ? ससुराली ता जानुभएको होइन नि ! फेरि तपाईंको घरबाट थाना कति पो टाडो छ र ? यहाँबाट ढुङ्गा हान्यो भने सोझै आईसी साहेबको टेबलमा झर्छ ।
झमकसिंह – लु ठिकै छ । तपाईंको कुरा नै मानेँ सर मैले । कम्तिको पनि खाता र कलम ता लान पाउँ । हाजतवास भयो भने रातभरि भानुभक्तले जस्तै हाजतभित्र लेखेर टाइम पास गर्नुपर्ला ।
सब इन्सपेक्टर – त्यो पछि आएर लानुहोस् । चाहियो भने भरे म नै आर ल्याइदिउँला । लु हिँड्नोस् ।
झमकसिंह – (रुञ्चे स्वरमा) के गर्नु जानैपऱ्यो…पुलिसदेखि भूत ता डराउँछ भन्छ… (गाडी स्टार्ट भएको आवाज) ।

ध्वनि परिवर्तन

(बेलासिंह नियास्रो मुहार लिएर बसिरहेकी समय फेरि नेपथ्याबाट पुरुष आवाज) झमक सर ! ओ… झमक सर !

बेलासिंह – (नेपथ्यतिर हेर्दै) को हुनुहुन्छ ? भित्रै आउनोस् न ।
कुमार – (प्रवेश) झमक सर हुनुहुन्न ?
बेलासिंह – अहँ… उहाँ हुनुहुन्न ता । एकक्षण बाहिर जानुभएको छ ।
कुमार – तर मलाई ता सरले यतिबेलै आउनु भन्नुभएको थियो । भाउज्यूलाई थाहा होला नि मेरो नाटक कतिसम्म भयो होला !
बेलासिंह – ला… मलाई थाहा भएना ता नानी !
कुमार – अलिक हेरिदिनोस् न भाउज्यू । यतै टेबलतिरै होला… नाटक कतिसम्म भयो होला ?
बेलासिंह-खै मलाई त्यस्तो कुरा केही थाहा हुँदैन हौ नानी । के छ नाटकको नाम ?
कुमार – नाटकको नामै बड़ो टेसिलो छ । पुलिस र अबला ।
बेलासिंह-(पुलिस शब्द सुन्ने बित्तिकै झस्किँदै) हँ ??? पुलिस !!!
कुमार – पुलिस शब्दा सुन्दा तपाईं आत्तिनु पो भो ता भाउज्यू ! तपाईं आत्तिने र झस्किने काम छैन ।
बेलासिंह-(झस्केर) पुलिस माने शासन ?
कुमार – भाउज्यू ! हजूर… अचेलको समस्या यस्तै ता छ । सम्पूर्ण संसार आज अबला भएको छ… त्यसलाई रक्षा गर्न पुलिस चाहिन्छ, पुलिस माने शासन । तपाईंको कुरा ठिकै हो । अनि भाउज्यू ! अहिले पुलिसको हाहाकार छ । जसलाई पायो उसैलाई ठानामा लगेर ठ्याङरोमा हालेको हालेकै छ । बोलिसक्नु छैन । पुलिससित बोल्नु कसले सक्ने ? भनिन्छ नि भाउज्यू ! बाघले चिथोर्‍यो भने एउटै मात्र घाउ हुन्छ अरे… तर पुलिसले छोयो भने सय घाउ हुन्छ भन्छ । मलाई पूर्ण आशा छ नाटक गजबकै हुन्छ । मैले हाम्रा झमक सरलाई जुन आइडिया दिएको छु सरले राम्ररी भाँती पुर्‍याएर नाटक बुन्नुभयो भने सरको यो नयाँ नाटकले नेपाली नाटक संसारमा हुँडीबिडी मच्चाउँनेछ भन्ने मलाई दृढ विश्वास र भरोसा छ ।
बेलासिंह – (कौतुहलतापूर्वक) तपाईं पनि पुलिस डिपार्टमेण्टमै हुनुहुन्छ कि क्यो हो ?
कुमार – (हतार हतार) होइन भाउज्यू होइन म पुलिस डिपार्टमेण्टको होइन ।
बेलासिंह – (उत्सुकतापूर्वक) अनि तपाईंको परिचय ?
कुमार – मेरो नाम कुमार । म सयपत्री सङ्घका महासचिव । हामीले यो तिहारमा एउटा ऩाटक मञ्चन गर्ने भएका छौँ र झमक सरलाई नाटके लेख्ने जिम्मेवारी दिएका थियौँ। नाटकको निम्ति अस्तिको हप्ता पाँच हजार रुपियाँ पेस्कीस्वरूप पनि दिइसकेका छौँ। आज फेरि पाँच हजार बुझाउनु आएको सरलाई । रहल पारिश्रमिक नाटकको पाण्डुलिपि सरले बुझाएपछि दिनेछौँ । यो पैसा भाउज्यूले नै राखिदिनुभए असल हुनेथ्यो । (पैसा दिन खोज्दा)
बेलासिंह – होइन नानी यो पैसा उहाँलाई नै दिनुभए असल होला ।
कुमार – भाउज्यूको हातमा दिइराख्दा के फरक पर्छ र !
बेलासिंह-(प्रसङ्ग बद्लिँदै) चिया पिउनुहुन्छ नानी !
कुमार – भाउज्यूको हातको चिया नपिउने ता कुरै आएन नि । किन नपिउनु ? यो पनि कुनै कुरा हो र ! हेँ…हेँ…हेँ…(लामो हाँसो) ।
बेलासिंह – एकक्षण बस्दै गर्नोस् है । चिनी लिएर आउँछु ।
कुमार – होइन भाउज्यू चिनी म ल्याइदिन्छु नि ।
बेलासिंह – पर्दैन…पर्दैन । म आफैं जान्छु दोकान ।

०००
सिलिगुडी (भारत)