नेपाली हास्यव्यङ्ग्य अनलाइन पत्रिका

गोपेन्द्रप्रसाद रिजाल :

जोई (स्वास्नी) ले जे भन्यो त्यही मान्ने, अर्थात कुशुलेको औँलामा नाच्ने पुतली जस्तै जोइको इशारामा नाच्ने पोइलाई जोइटिङ्ग्रे भन्ने चलन छ हाम्रो समाजमा । जाँड धोकेर जोइलाई भकुर्ने पोइहरूका लागि त जोइको कुरामा चल्ने पोइ नामर्द कहलिन्छ । जोइले पोइको कुटाइ, चुटाइ, गाली, ताली सबै सहेर बस्ने जोइहरू पोइटिङ्ग्री हुन् । पोथी बासे धुरी कटाउनु पर्छ भन्ने नेपाली उखानको बखान गर्नेहरूले भाले बासे किमा बनाउनु पर्छ भन्ने उखान बनाएनन् । जानी जानी आफ्नै खुट्टामा बन्चरो किन हान्थे पोइहरूले । यसरी हेर्दा पोइको मात्र हालीमुहाली भएको समाजमा जोइको दाल गल्दैन भन्ने नै हो ।

साँच्चै भन्दा त जोई र पोइ एक साइकलका दुई पाङ्ग्रा हुन । एउटा टायरबाट हावा खुस्काएर छुस्स पार्‍यो भने साइकल सवार महाशयले पुल्टुङ बाजी खान्छ नै । त्यसैले यो जोई टिङ्ग्रे, पोइ टिङ्ग्री भन्ने शब्द नै फ्याक्नु पर्ने हो । फेरि यी शब्द जोई र पोइ बाहेक अन्त प्रयोग भएका पनि छैनन अर्थात यो शब्द जोई र पोइले जन्माएका एकल सन्तान हुन् ।

समाजमा जोईटिङ्ग्रेको अस्तित्व जति कमसल छ, त्यतिकै मजबुत लठारो पोइटिङ्ग्रेको छ । तर यो कहाँ कहाँ लागू हुन्छ भने घरमा पाहुना आएको बेला, मन्चमा भाषण ठोकेको बेला, चिया गफमा देश बनाउनेहरूका लागि आदि । घरमा कोही नभएको बेला र राती ओछ्यान छिरे पछि त जस्तै बहादुर दाह्रा सिहं पनि जोईटिङ्ग्रे नबनी सुखै छैन । नत्र टिङ्ग्रेले टुप्पीलाई हातो बनाएर जाँतो घुमाए जस्तो टिङ्ग्रेको टाउको घुमाइ दिन्छिन् नै ।

सत्य युगको थोरै कुरा गर्ने हो भने- जटाधारी शिव र श्वेत सुन्दरी पार्वतिको अनौठो कहानी छ । घाँटीमा हलाहल विष रोक्ने बुता नहुँदो हो त शिवजीले उहिल्यै जिब्रो टोकेर परमधाम भइसक्थे होला । यस्ता शक्तिशाली शिव पनि पार्वतिको सामु जोईटिङ्ग्रे नै ठहरिन्छन् । शिव लिङ्ग भने पछि तीन त्रिलोक चौध भुवनमा नाम चलेको अस्त्र हो । त्यस्तो नामुद अस्त्रको बयान गर्न वेद त हारेका छन् । म के सकुँला र प्रभु ! तर पार्वतिले गणेश जन्माउन भुँडी माडेर मयलका लुँडा निकाल्नु पर्ने ? पत्याउनै गाह्रो । जे होस् अरु बेला पोइटिङ्ग्री पार्वती सन्तान जन्माउने मामिलामा शिवलाइ नै जोईटिङ्ग्रे बनाइ दिन सफल छिन् । उता त्रेताका रामचन्द्र भने गतिलो पोइटिङ्ग्रे साबित हुन सीतालाई नै आगोमा होमिदिन्छन् ।

कलिको कुरा त कोट्याउनै नपरे हुन्थ्यो । तर मनुवा जो कलिमै काल काट्नु परेको छ । पोइटिङ्ग्रे हुनु कतिपय अवस्थामा दर्दनाक हुन्छ । गतिला जोइहरू त पोइको ज्यादती खप्न नसकेर पोइटिङ्ग्रे हुनु मात्र के जिन्दगी भनेर अदालतको कठघरामा उभिएर तरतरी आँसु झार्दै पोइको कर्तुत फलाकेर फुत्कन्छन् । फेरि के हुन्छ कुन्नी ? अर्को पोइ पट्याउन थाली हाल्छन् पनि ।

प्रकृतिको नियम नै हो । उम्रे देखि खुम्रेसम्मको बिचमा एउटा उमेर आउँछ । जोइहरूको ओस्ट्रोजिन, प्रोजेस्टेरोन र पोइहरूको टेस्टेस्टोरेन हर्मन (रस) सक्रिय हुने । यो बेला भने टिङ्ग्रे टिङ्ग्री सबै हराएर एउटै मालामा उनिन्छन् नै । बोलवालाको हिसाबले टिङ्ग्रे टिङ्ग्री खुट्याउनै गाह्रो । दुवै म्वाइँ टिङ्ग्रे बन्छन् अनि निस्कन्छन् निस्किन्छन् भविष्यका टिङ्ग्रे टिङ्ग्री कणर्धारहरू ।

जीवन घुम्दैन, समय घुम्छ त्यही समयको घुमाइले उम्रेहरूलाई जुम्रे, लुम्रे, झुम्रे बनाउँदै खुम्रे बनाउँछ । ती रस निकाल्ने ग्रन्थिहरू पनि रस निचोरेको नाइटे ज्यामिर जस्ता बन्छन् । जोई र पोइको ढिलो चाँडो मात्रै हो । अनुभव गरि ल्याउँदा जोइको पोथि ग्रन्थी सुकेपछि पोइले पौरुषत्व देखाएर जोइलाइ पोथी बनाउनु भनेको कुम्भिपाकमा जाकिनु जस्तै हो ।

अरु बेला जोईटिङ्ग्रे पोइ टिङ्ग्री जे भए पनि चोचोमोचो मिलाएर जीवन धान्नु नै छ । तर वास्तविक जोईटिङ्ग्रेको अब्बल परिचय दिने बेला चाउरी परेर दाउरिएकै बेला हो । जोईहरू त सधैँ जसो पोइ टिङ्ग्री बन्छन् नै तर पोइहरूले जोइको मर्म बुझ्नु पर्‍यो नि ।
“घोडा र पोइ कहिल्यै बूढो हुँदैन” भन्ने उखानलाई उखानमा मात्र सिमित राखेर जोइहरूको भावना बुझेर जाइ लागौँ है !!
जदौ !!!

०००
मैतीदेवी, काठमाडौं