प्रमोद अमात्यर्याङठ्याङ नमिलेर
होसियारीकासाथ, दायाँबायाँ, तलमाथि हेरेर, ढङ्ग पुर्याएर, र्याङठ्याङ मिलाएर, मेहनतकासाथ, भागवालालाई भाग लगाएर यी पदके महाशयले आफ्नो घूसकर्म अगाडि बढाउने छन् भन्ने कुरामा म विस्वस्त छु ।
स्वर्ण पदक विजेता घूस सहित पक्राउ भन्ने समाचार सुनेदेखि म सोचमग्न भएको छु । सोचमग्न के कुरामा भने त्यत्रो सुनको तक्मा जित्नेले त्यति जाबो रकम किन खाए होला ? किन त्यति तुच्चमा थुतुनु गाडे होला ? जे गरेका भए पनि तिनले आफ्नो पदकको जात फाले । बल्लतल्ल तृतीय श्रेणीमा पास भएकाहरू करोडौँको आलमा र्याईर्याई खेली बसेका छन्, यी पदके महाशय त्यो भन्दा सानो आलमा नै डुबे । अझ, कलेज फेल, एसएलसी फेलहरूले त भ्रष्टाचारको झ्यामोलोङ्मा नै उक्लिसके । यी मनुवा, कि कच्चा परे, कि सिकारु परे । यी अझै आधार शिविरको झाडीतिरै अल्झेका छन् ।
त्यसैले, झारपाततिर अल्झेका यिनको सुनको तक्मामाथि मलाई सन्देह छ, शङ्का छ । कहिँ यिनले नक्कल गरेर, चोरेर, प्रश्नपत्र किनेर, भनसुन गरेर त पदक हात पारेका हैनन् ? पढ्दै नपढेर त जाँचमा अब्बल अङ्क ल्याएका हैनन् ? मलाई यिनको दिक्षाप्रति आशङ्का छ । नत्र, पढाइमा अगाडि अनि घूसमा पछाडि कसरी परे त ? जेहनदार र दिमागदार मान्छे कसरी पिछडिए त ? ठूलो प्रश्नचिह्न तेर्सिएको छ ।
मैले नबुझेको अर्को कुरा के पनि हो भने, त्यति जाबो केही बीस लाख रुपियाँ खान किन तलमाथि तालमेल मिलाउन नसकेका होलान्, ढङ्ग पुर्याउन नसकेका होलान् ? कि बढी बाठो भएर एक्लै चप्काउन खोजेका हुन् ? जे काम गर्दा पनि भगवानको भाग वा भगवानलाई भोग लगाउनु पर्छ भन्ने सामान्य ज्ञान समेत थिएन यिनमा ? अथवा, यिनका आचार्य, प्राचार्यहरूले यति ज्ञान पनि दिएर नपठाएको हो ? कि आचार्यहरूले अहिलेका चेलाहरूले गुरु दक्षिणा वा गुरु भाग चढाउँदैन भनेर उक्त ज्ञान नसिकाएका पो हुन् कि ?
खासमा म यी पदके महोदयको शिक्षामा नै खोट देख्छु । विश्व विद्यालयले कम्तीमा यस्ता होनहार चेलालाई घूस कर्मकाण्डबारे प्रचुर ज्ञान दिएर पठाएको भए आज यिनको पदक र पढेको संस्थालाई जसरी जनताले उछाले, त्यो देख्न पर्दैन थियो । उक्त कर्मकाण्ड ज्ञान यिनले कलेजमा नै पाएका भए यिनको घूसकर्म हैन, सफलता, प्रगति र उन्नति मात्र देखिन्थ्यो । अनि, यिनी पढेको कलेजले यिनको ‘सिभि’ भजाएर आफ्नो कलेजको विज्ञापन गर्न पाउँथे । तिनीहरूलाई घाटा लाग्यो ।
मेरा केही साथीहरू स्वणर् पदक विजेताले घूस खायो भनेर उफ्रिराखेका छन् । अरूले खान हुने घूस यिनले किन खान नहुने ? पदकेले खान मिल्दैन भनेर कुन शास्त्रमा लेखेको छ, कुन पुराण वा उपनिषद् वा वेदमा लेखेको छ ? चाणक्यको पञ्चतन्त्रमा वा जातक कथामा लेखिएको छ कि ईपसको ग्रीक कथामा ? कहाँ छ ? यत्तिकै सामाजिक सञ्जालमा जाल थाप्ने ?
म त भन्छु, घूस कर्मकाण्डको एउटा सरकारी प्रणाली लागू हुनुपर्छ । जसले जति चाह्यो हसुर्ने, मनमानी गर्न पाउने प्रथा हटाउनु पर्छ । वास्तवमा पढाइको स्तर (र्याङ्क) अनुसार घूस खान मिल्ने व्यवस्था हुनुपर्छ, पढाइको श्रेणी अनुसार घूसको मात्रा मिलाउनु पर्छ । लोकसेवाको जाँचमा बस्न स्नातक हुनुपर्छ भन्ने न्यूनतम योग्यता हुनसक्छ भने जस्तै घूस खाने योग्यताको पनि स्तर निर्धारण हुनपर्छ । यस क्षेत्रमा पढेलेखेकाको पहुँच बढी हुनुपर्छ, समावेसी सिद्धान्त लागू हुनुपर्दछ । अनि, बल्ल पढेलेखेकालाई न्याय मिल्छ, नत्र निम्न श्रेणीकाको मात्र रजाइँ चल्छ, जुन न्याय सङ्गत हैन ।
जे हुनु थियो भैसक्यो, अब उपरान्त यो भूललाई नभुलेर, यो भूलबाट सिक्दै भविष्यमा कि घूस खाँदै नखानु, नखाएको बेस । बरा, खाएपछि होसियारीकासाथ, दायाँबायाँ, तलमाथि हेरेर, ढङ्ग पुर्याएर, र्याङठ्याङ मिलाएर, मेहनतकासाथ, भागवालालाई भाग लगाएर यी पदके महाशयले आफ्नो घूसकर्म अगाडि बढाउने छन् भन्ने कुरामा म विस्वस्त छु । साथै, स्वर्ण पदक विजेतालाई गल्तीबाट सिक्न धेरै समय नलाग्ला भनेर मैले भनिराख्नु पर्दैन होला, मखुला पासा ?
अमेरिका
