नेपाली हास्यव्यङ्ग्य अनलाइन पत्रिका

रामप्रसाद पन्थी :

पहेंलो सबै सुन हुँदैन । सेतो सबै नुन हुँदैन । रातो सबै खुन हुँदैन । सबै रौं ऊन हुँदैन । रातमा उदाउने सबै जून हुँदैन । ओल्ड इज गोल्ड भन्ने जमाना गए । “पुरानो कोट लगाऊ नयाँ पुस्तक किन” भन्ने विचारहरू बेकार भइसके । जमाना कहाँबाट कहाँ पुगिसक्यो । मान्छेले अन्य ग्रह, उपग्रह घुमिसक्यो । आधुनिकतालाई चुमिसक्यो । हामी भने अझै पनि पुरानो सभ्यता र संस्कृतिको सुगा रटाइमा छौँ । दौरा, सुरूवाल, गुन्यु, चोलो र भोटो खोजिरहेका छौँ । कपडा साघुरिए त के भो ? जन्मँदै पहिरनसित आएको हो र ? मान्छे बाहेक अरूले लुगा लगाएको छ र ? मान्छेले मात्रै लाज ढाक्नु पर्ने छ र ? एउटा नाङ्गै हिँड्दा अरूलाई किन लाज ? नाङ्गै हिड्न पाउनु पनि मानव अधिकारको विषय हो । कपडा बेर्दैमा नाङ्गो हुँदैन भन्ने के छ ? मैले कपडा लगाएका धेरै नाङ्गाहरू देखेको छु । नाङ्गो आँखाले सग्ला देखिएकाहरू चरित्रमा बाङ्गो भेटेको छु ।

मेरो नजरले संसारलाई नाङ्गो र बाङ्गो देख्छ । मेरो कलमले सग्लो लेख्न खोज्दैन । व्यङ्ग्य सोझो हुँदैन । त्यसैले होला मेरो कलमले बाङ्गो लेख्छ ।
सर्वे भवन्तु सुखिन : सर्वे सन्तु निरामयः
सर्वे भद्राणि पश्यन्तु मा कश्चित् दुःख भाग्भवेत् ।

हरेक कुरा समय सापेक्ष हुनुपर्छ । यस्ता बेतुकका वैदिक मन्त्र अब संशोधन गरिनु पर्छ । संसारमा सबै सुखी भए दुःखी को हुने ? सबै निरोगी भए सुविधा सम्पन्न अस्पतालहरूको औचित्य के ? सबैले राम्रा र मङ्गलकारी काम गरे शासन प्रशासनले काम के गर्ने ?

आजको युग भनेको आफू भलो त जगत भलोको हो । जिसका लाठी उसका भैँस । यो सवालमा मलाई लेखनाथ बाजे मन पर्छ । उनले भनेका छन् –
“म खाउँ म लाउँ सुखसयल वा मोज म गरूँ
म हाँसु मै नाँचु अरू सब मरून् दुर्बलहरू ।”
यो पो हो विचार दर्शन । कति समय सपेक्ष छ । खाने, लाउने, सुखसयल वा मोजमस्ती सबैले गर्ने कुरा नै होइन् । मुठ्ठीभरका महरू हाँस्ने, नाच्ने र गाउनु पर्छ । कमजोर र दुर्बलहरूका लागि यो दुनियाँ होइन । इतिहास नै हेर्ने हो भने कुनचाहिँ लुखुरेले शासन चलाएको छ ?

केही दिन अघि काशीनाथ मिश्रितले लेखे “परोपकार पापाय पुण्याय परपीडनम् ।” विचार भनेको त यस्तो पो हुनुपर्छ । निमको बोट रोपेर गुलियो आँप खान खोज्नु त भएन नि ! परोपकारमा लाग्दा आफ्नो उपकार कसले गरिदिन्छ ? परोपकार गर्दा आफूप्रति अन्याय हुन्छ । पाप हुन्छ । अरूलाई पीडा दिदा जुन आनन्द हुन्छ त्यो आनन्द कसै गरी हुँदैन । भाले जुधाइ, साँढे जुधाइ, रागो जुधाइ गराउँदा कम्ती रमाइलो हुन्छ ? कुस्ती, कराँते, जुँडो, तेक्वान्दो र बक्सिङ खेलको अर्थ के हो ? अरूको नाक कुच्याए, करङका भाटा खुस्काए मात्रै पदक प्राप्त हुन्छ । बङ्गारा झर्नेले के पाउँछ ? अपराध प्रमाणित भएकाहरूले जेलबाट बाहिर निस्कँदा क्विन्टलका माला लगाएको देख्नु भएको छैन र ? जेल यात्राको सर्टिफिकेटले देश चलाउने जिम्मा पाएका उदाहरण बतारहनु पर्छ र ?

“चोरलाई चौतारो साधुलाई सुली” सान्दर्भिक लाग्छ मलाई । बिचरा ! चोरलाई कम्ती दुःख छ ? सानो श्रम, सीप र चतुर्‍याइँले चोर बनिँदैन । चोरी गर्दाको बलिदानी चोरलाई मात्रै थाहा हुन्छ । अचनाको चोट खुकुरीले जान्दैन भनेझैँ चोरको पीडा साधुले कसरी जान्दछ ? के काम छ साधुको ? काम गर्नु छैन । लखरलखर डुल्यो । बनासित्तिका अर्ती दियो । बासी पुराण भट्याएर अरुलाई भड्क्यायो, हिँड्यो । यस्तालाई सुली नदिएर के दिने ? मलाई त चोरको असाध्यै टिठ लाग्छ । बिचरा चोर ! दिनरात भौतारिँदै हिड्नु पर्छ । कष्ट काटेर चोर्नु पर्छ । पक्रिए चड्कन खानु पर्छ । भागदौड गर्नु पर्छ । थकाइ लाग्छ । चौतारोमा नबसेर कहाँ बस्ने ?

गुरुप्रसाद मैनालीले छिमेकीलाई जिउँदाका जन्ती र मर्दाका मलामी भने । त्यस्तो भएको भए धनजिते र गुमाने किन लडे ? “वसुधैव कुटुम्बकम्” यथार्थमा हुन्थ्यो भने संसारमा हत्या, हिंसा किन हुन्थ्यो ? एउटा मान्छेबाट प्रताडित भएर अर्को मान्छे किन रून्थ्यो ? सँगै हिँड्दा एउटा चिप्लिएर लड्यो भने अर्को खित्का छोडेर हाँस्छ । एउटा साथीले प्रगति गर्‍यो भने अर्कोलाई डाहा हुन्छ । भोको हुँदा कसैले के खान्छस् भनेर सोध्दैन । मृत्यु शैय्यामा पुग्दा फलफुल, जुस र हर्लिक्स बोक्नेको लर्को लाग्छ । बिरामी पर्दा उपचार र स्याहारमा अघि सर्नेहरू कमै हुन्छन् । मरेपछि मलामीहरूको भिड लाग्छ । श्रद्धाञ्जली र समवेदनाका लागि हतार हुन्छ । माल्यार्पण र मौनधारणको अभिनय चल्छ । मृतकको गुणगान हुन्छ । मरणोपरान्त सम्मान र जयगान हुन्छ । त्यसैले मान्छेको कहिल्यै भर नपर्नु । विश्वास नगर्नु । जे गर्नु छ आफैले गर्नु । आफ्ना लागि गर्नु । चार्वाकले भनेझैं गर्नु –
यावत् जीवेत सुखं जीवेत् ऋणं कृत्वा घृतं पिबेत्
भस्मीभूतस्य देहस्य पुनर्जन्म कुतं भवेत् ?

अर्थात् जति जिउँछौ सुखसँग जिउने गर । ऋण गरेर भए पनि घिउ पिउने गर । चितामा भस्म गराउने यो शरीर हो । पुनर्जन्म कसरी हुन्छ ?

पर्दा र मर्दा साथ दिए पो जिउँदाको जन्ती र मर्दाको मलामी मान्ने । दुःख पर्दा झनै दुःख दिने र सताउनेलाई कसरी आफन्त मान्ने ? जो अरुले दुःख गरेर खाएकोमा जल्दछन् । चिन्तित हुन्छन् । यस्ता चिन्ताग्रस्त मानसिकता लिएर हिँड्नेहरू जन्ती हुनै सक्दैनन् । मलामी हुन् । कोही मान्छे मरेकोमा प्रसन्न चित्त लिएर हिँडेका हुन्छन् । घाटमा पनि उपस्थित हुन्छन् । लुसुक्क भट्टी छिरेर रक्सी र मासु लुछिरहेका हुन्छन् भने कसरी मलामी भए ? ती त लाश लिएर हिँडेका जन्ती हुन् । त्यसैले यस्ता मान्छेलाई जिउँदाका मलामी र मर्दाका जन्ती भने कसो होला ?

०००
तम्घास