विभाजित मान्छे
(गाईजात्रा २०७२)
आशङ्का र अन्यौलको पानी दर्केर
विव्हल छ मान्छे,
कतै बन्द त कतै बन्दुकले
विभाजित छ मान्छे,
एउटा दुखद स्वप्नले
आक्रान्त छ मान्छे ।
बुझ्नै पाएको छुइन
म कहाँ छु ? किन छु ? कता जानु छ ?
म त एउटा आम नेपाली
मधेशमा जन्मेको हुर्केको
उता ऊ मेरो छिमेकी साथी
हिमालमा जन्मेको पहाडमा हुर्केको
तराईमा घरजम गरि बसेको,
हामीमा कुनै विभेद नै थिएन
ऊ मेरो भान्सामा आएर दहिचिउरा
मेरी आमा सँगसँगै बसी खाने
म उसको भान्सामा पुगी
बचेको जति नसोधी सिद्दयाउने
अर्थात् उसलाई म नभै नहुने
मलाई ऊ नभै नहुने
तर एक्कासी यो के भएको छ ?
जबदेखि समाजका गण्यमान्यहरूले
हामीलाई कुनै जानकारी नै नदिई
मेरो घर उसको कित्तामा
उसको धानखेत मेरो कित्तामा
कुनै सल्लाहै नगरी
नक्सा कायम गरी दिएको छ,
मेरो मुस्कानमा पनि उसले
कुटिलता हेर्छ,
पनि उसका हाउभाउ र छनकहरूमा
माछा मार्ने जाल हेर्छु ।
अन्यमनस्कताले थिचेको छ जिन्दगी
अनिश्चयको बादल मडारिरहेको छ,
हाम्रो छाया हामीलाई नै
लघारेर भागिरहेको छ,
भित्रैबाट उम्लेर मडारिंदै आएको पीडा
हामी दुवैको अनुहार भरी व्याप्त छ
सडक स्वाइयं सुसाइरहेको छ,
अनिच्छित पात्रहरू दोबाटोमा उभिरहेकाहरूलाई
अन्तरकलह निषेधित क्षेत्रको
बाटो देखाइ रहेका छन्,
अनिश्चितता
लुकामारी खेलिरहेको छ,
सियो जस्तै चिसो पसेको छ मनमा
नेपाली कालखण्डको यस कठिन घडीमा
आउ हामी सोझ्याएर आ आफ्नो व्यवहार
मेटाएर मनको ऐनामाथि लागेको
शंका उपशंकाको कालिमा
अङ्कमाल गरौं एक अर्कालाई ।
सँगै गरौं परिमार्जित
बन्दुकको
परिभाषा ।
विराटनगर