नेपाली हास्यव्यङ्ग्य अनलाइन पत्रिका

विमल निभा :

भजनियाँमठको गेटमा हरेराम उभिएको थियो । परम सन्तुष्ट मुद्रामा । निधारमा खरानीको तिलक र दाहिने हातमा फूलपातको सामान्यभन्दा ठूलो गुच्छा । मेरो मित्र हरेराम त यतिबिघ्न धार्मिक कहिले थिएन । यो कस्तो आश्चर्य ? मेरो उत्सुकता हलक्क बढ्यो । मैले ऊछेउ पुगेर भनेँ, “हलो हरेराम !”

“बम्बम् !” मलाई देखेर हरेरामले हुङ्कार गर्‍यो ।
“यो के हो हरेराम ?”
“बाबाको दर्शन गरेर आउँदै छु ।” उसको मुखमुद्रा गम्भीर थियो ।
“को बाबा ?”
“ज्वाइँबाबा ।”
“ज्वाइँबाबा !” मैले चकित भएर भनेँ ।
“हो, ज्वाइँबाबा ?” उसको स्वर भक्तिभावले परिपूर्ण थियो ।
“को हो यो ज्वाइँबाबा ?”

“यति पनि थाहा छैन तिमीलाई, जब कि आज आधाजसो ग्रामवासी बाबाको पूरै भक्त भइसकेका छन् । उहाँका शिष्यसङ्ख्या दिनप्रतिदिन बढ्दो छ । त्यसमध्ये एउटा म पनि हुँ । तर, तिमी गाउँमा नबस्नेलाई के थाहा ?” हरेरामले किञ्चित् रुष्ट भएर भन्यो, “त्यसैले तिमी एउटा पटमूर्खले ऊ प्रश्न गरिरहेछौ, को हुन् ज्वाइँबाबा ? हरे ! हरे !”

“हरेराम ! हरेराम !” मैले थपेँ ।

“मसँग ठट्टा नगर तिमी । यति ठूलो पापी भइसकेछौ तिमी भनेर मलाई थाहा थिएन । तिमीलाई बालसखा भन्न मलाई सङ्कोच भइरहेछ । कसरी भन्ने ।” “नरिसाऊ हरेराम !”

“किन नरिसाउने ?” उसको आँखा ठूलो भयो ।

“ज्वाइँबाबाकी जय ।” मैले आवाजलाई सक्दो नम्र पारेर भनेँ, “तर यार हरेराम, यो ज्वाइँबाबा नाउँ केही विचित्र प्रकारको छैन ?” “कस्तो विचित्र !” ऊ फेरि जङ्गियो ।

“ज्वाइँबाबाकी जय !” मैले दोहोर्‍याएर भनेँ ।
“ज्वाइँबाबाकी जय !” हरेराम तृप्त भयो ।
“यार, यो ज्वाइँबाबा नाउँ कसरी रहन गयो ?” मैले बिस्तारै सोधेँ । उसले मतिर हेर्‍यो । दुवै आँखा बन्द गर्‍यो । केहीबेर विचार गर्‍यो । आँचा खोल्यो । तत्पश्चात् गम्भीर भएर भन्यो, “हेर यार, यसको लामो कथा छ । सुन्ने इच्छा छ भने भन्छु । फुर्सद छ ?” मैले स्वीकृतिमा कटू टाउको हल्लाएको देखेर उसले भन्यो, “ज्वाइँबाबाको घर यहाँ होइन, सीमापारि हो । उहाँ धेरै पहिले हामै गाउँमा बस्नुहुन्थ्यो । तर, कसैले उहाँलाई चिन्न सकेन । हामीहरू घोर अज्ञानी हौँ । धिक्कार छ हामीलाई । त्यस बखत ज्वाइँबाबाको नाउँ अर्कै थियो ।” एकाएक हरेराम जोडले करायो, “बम्बम् !”

“बम्बम् !” छेउबाट एक हूल भक्तगण मठभित्र प्रवेश गर्‍यो । मैले उत्सुकताले भरिएको स्वरमा भनेँ, “अनि हरेराम ?”

हरेरामले अघिको प्रसङ्गलाई जोडेर भन्यो, “तिमीलाई छेदन बनियाँको सम्झना छ ? लोहारपट्टीको छेदन । पोटेबाबुको छिमेकी । हो, त्यसैको घरमा ज्वाइँबाबा डेरा गरेर बस्नुहुन्थ्यो । त्यस बखत उहाँको नाउँ थियो- कुमार कार्तिकेय स्वामी । उहाँ त्यसताका गाँजासाँजा यताउता गर्ने काम गर्नुहुन्थ्यो । हरेरामले एकछिन रोकिएर भन्यो, “तिमीलाई पनि थाहा होला, छेदन बनियाँकी एक छोरी दिई । सुन्दरतामा नामुद । चम्पु । किन थाहा नहुने ? तिमी पनि त लाइन मार्न लोहारपट्टी गइरहन्थ्यौ । तिमी के, गाउँका सकल युवाजन चम्पुको हावभावमा मुग्ध थिए ।”

“हो, हो चम्पु !” मैले पुरानो कुरा सम्झेर भनेँ, “तर यार हरेराम, म लाइन मार्नेमा थिइनँ । शीघ्र भूल सुधार गर ।”

हरेराम हाँस्यो । निकैबेर हाँसि नै रह्यो । अनि भन्यो, “तर एक दिन गाउँका सारा युवाहरूलाई मात गरेर छेदन बनियाँकी सुन्दरी छोरी चम्पुलाई कुमार कार्तिकेय स्वामीले भगाएर लग्नुभयो । पहिले त छेदनले निकै रोइकराइ गयो । पुलिस केस पनि भयो । तर, चम्पुसहित ज्वाइँबाबा सीमापारि । त्यसैले उहाँलाई ज्वाइँ स्वीकार गर्न छेदन बनियाँलाई करै लाग्यो । अरु कुनै उपाय थिएन । यही हो ज्वाइँबाबाको संक्षिप्त कथा ।” हरेरामले प्रतिक्रिया बुझ्न मेरो अनुहारमा हेर्‍यो, “कस्तो लाग्यो त कथा ?”

“बडो राम्रो साथै ज्ञानवर्द्धक पनि, आनन्द प्राप्त भयो”, मैले प्रसन्नमुद्रामा भनेँ, “तर यार हरेराम, गाउँकै चेलीबेटी भगाउने ज्वाइँबाबा हाम्रो गाउँमा यति धेरै प्रख्यात कसरी भए ? यो बुझ्ने क्षमता ममा छैन । तिमी नै केही भन । र, तिमीजस्तो जब्बर भक्तको प्राप्ति उहाँलाई कसरी भयो ? यसको पनि त कुनै भन्न र सुन्नलायक उपकथा होला । कसो ?”

“अवश्य, अवश्य ।” हरेरामले एउटा घाघडान कथावाचकको भङ्गिमा धारण गरेर भन्यो, “यहाँबाट चम्पुलाई भगाएर लगिसकेपछि उहाँ सीमापारि नै आफ्नो कार्यमा व्यस्त रहनुभयो । अर्थात् गाँजाको काम । परिणामस्वरूप एक दिन उहाँ पुलिसको चङ्गुलमा फस्नुभयो । उहाँलाई जेल भयो । यसले उहाँलाई कुनै घाटा भएन । जेलमा एकसेएक सिद्ध बाबासँग सङ्गत भएर हाम्रा ज्वाइँबाबा पनि सिद्ध हुनुभयो । अहिले ज्वाइँबाबा तन्त्रमन्त्रमा पोख्त हुनुहुन्छ । ज्योतिषको त भीषण जानकार । भूत, वर्तमान र भविष्यको गजबको ज्ञाता । निःसन्देह एक चमत्कारी बाबा । जेलबाट निवृत्त भइसकेपछि उहाँ ससुराली फर्कनुभयो । हाम्रो गाउँ । यो गाउँलाई उहाँले आफ्नो कर्मस्थल बनाउनुभएको छ । धन्य हाम्रो भाग्य ! र ज्वाइँबाबा भनेर प्रसिद्ध हुनुभएको छ । हाम्रो गाउँ मात्र होइन, वरिपरिका दस गाउँसम्म ज्वाइँबाबाको प्रसिद्धि फैलिएको छ । ज्वाइँबाबा एक महान् पुरुष हुनुहुन्छ ।”

“अनि चम्पुको के हालखबर छ ?” मैले एकाएक चम्पुलाई सम्प्रेर भनेँ । “कुनै खबर छैन । कोही भन्छन् बम्बईमा । तर, यो दुष्टहरूका कुरा हो । जीवित अवस्थामा नरहेको पनि भन्छन् । कुन्नि, यथार्थ के हो ? यसबारे ज्वाइँबाबा मौन हुनुहुन्छ । सम्भवतः यसको पनि कुनै पवित्र कारण होला । हामीले जान्ने भएर उहाँजस्तोसँग किन सोध्ने ?” हरेरामको भक्तिभाव चरममा थियो ।

“बम्बम् !” अघिको भक्तगण ज्वाइँबाबाको दर्शन गरेर बाहिर निस्किरहेका थिए ।
“बम्बम् !” मलाई त्यहीँ छाडेर हरेराम पनि भक्तहरूसँग सम्मिलित भयो ।

०००
६ मङ्सिर, २०५९
छेउको बधशाला (२०६१)