रवीन्द्रनाथ त्यागीसम्पादक
मलाई यो कुराको हार्दिक अफसोच छ कि द्विवेदीजीले मेरो कुनै रचना कहिले फिर्ता गरेनन् । यो दुःखद् स्थितिको प्रमुख कारण मैले लेख्न सुरु गर्नुभन्दा पहिला नै उहाँको स्वर्गवास भइसकेको थियो ।
रवीन्द्रनाथ त्यागी :
अनुवाद : आर.सी. रिजाल
सबैभन्दा घटिया सम्पादक त्यो हुन्छ, जसले सबैभन्दा पहिले रचना प्राप्तिको सूचना दिन्छ र फेरि रचना स्वीकृतिको सूचना दिन्छ । त्यसपछि रचना सानदार ढङ्गले छापिन्छ अनि एक पत्रिकासहित लेखकलाई चेक पठाउँछ । धर्मयुगका सम्पादक डा. धर्मवीर भारती यही श्रेणीमा पर्थे ।
माथिको सम्पादकभन्दा राम्रो सम्पादक त्यो हुन्छ, जसले चिठ्ठी पत्र लेख्दैन रचनामात्र छापिदिन्छ र कहिलेकाहीं लेखको पारिश्रमिकसहित पठाउँछ । अझ श्रेष्ठ सम्पादक त्यो हुन्छ, जो रचना विनाकारण तपाईंलाई खेद वा अभिवादनको साथ फिर्ता गर्छ र भविष्यमा पनि यस्तैयस्तै सहयोग गर्ने प्रार्थना गर्छ ।
सर्वश्रेष्ठ सम्पादक त्यो हो, जो न रचना छाप्छ न कहिले त्यसलाई फिर्ता पठाउँछ । तपाईं जतिसुकै पत्र लेख्नोस् श्रेष्ठ सम्पादकलाई केही असर पर्दैन । मैले यस्तो एउटा सम्पादक फेला पारेको थिएँ, जसले मेरो रचना उसको नाममा छपायो ।
सम्पादक धेरै ठूलो मान्छे हो । खरो बोलीका धनीमा ‘सरस्वती’ का सम्पादक महावीरप्रसाद द्विवेदीको जो योगदान छ, त्यो अजर अमर छ । उनले पन्त र निरालाका रचनासमेत फिर्ता पठाएका थिए । पन्तजीको त एउटा यस्तो रचना पनि फिर्ता गरे जो द्विवेदीको स्नेहपात्र मैथलीशरण गुप्तामार्फत् पठाइएको थियो । मलाई यो कुराको हार्दिक अफसोच छ कि द्विवेदीजीले मेरो कुनै रचना कहिले फिर्ता गरेनन् । यो दुःखद् स्थितिको प्रमुख कारण मैले लेख्न सुरु गर्नुभन्दा पहिला नै उहाँको स्वर्गवास भइसकेको थियो ।
०००
‘भोलारामको आत्मा’ (२०६६)
