नेपाली हास्यव्यङ्ग्य अनलाइन पत्रिका

चूडामणि रेग्मी :

पूर्वका मोतीराम भनेर चिनिनु भएका चूडामणि रेग्मी ‘युगज्ञान’ कालमा निकै रौसिएर हास्यव्यङ्ग्य्य लेख्नु हुन्थ्यो । ‘गजवाष्टक’ आठश्लोके व्यङ्ग्य्य कविताको सङ्ग्रह र ‘गफडीका गफ’ त्यही कालखण्डका दसी हुन् । ‘युगज्ञान’ मा छापिने ‘गजवाष्टक’ वा ‘गफडीका गफ’, ‘मि. झप्पुसिं’, विवेचनामा छापिने ‘एैँसेलुको झाङमुनि’ जस्ता स्तम्भले पञ्चायतकालीन विद्रूपताको लेथ्नु काडेका थिए । मोराश – मि. झप्पुसिं डबल एम.ए.) नकुल काजी -सत्यवाद केशरी), व्यङ्ग्य्य ऋषि – चूडामणि रेग्मी), होम सुवेदी, अनिकाले ओझा, माधव भँडारीहरूले त्यो बेला उचालेको हास्यव्यङ्ग्य्यको झण्डा झापातिर अझै फरफराइरहेको छ । त्यसैले अहिले पनि कोमल पोखरेल, होम सुवेदी, चूडामणि वशिष्ठ, गङ्गाप्रसाद अधिकारी, विनोद खनाल हूँदै पछिल्लो पुस्ताका खगेन्द्र नेउपानेसमेत पङ्क्तिबद्ध भएर लेथ्नु काड्ने कार्यमा सरिक छन् । अघिल्लो पुस्ताका अगुवा चूडामणि रेग्मी अर्थात ‘व्यङ्ग्य्य ऋषि’का तात्कालीन व्यङ्ग्य्यको स्वाद नवपुस्तालार्ई दिने गरी ‘गफडीका गफ’बाट केही बान्की फित्कौलीले उठाउने सोच बनाएको छ । नकुल काजी लगायत नयाँ पुराना सबै झापाली हास्यव्यङ्ग्यकारहरूलार्ई फित्कौलीमा जोड्ने प्रयत्न जारी छ । – सम्पादक ।

कुहिराको काग
तुम्लिङ जान बल्ल-बल्ल हिँडेको हावाजहाज आधा घन्टाजति मधेशको कुहिरो लागेको अकाशमा उडेर जहाँको तहीँ विराटनगरमा ओर्लियो । यतिखेर गफडीले के सोच्यो भने यो जहाज कुहिराको काग भएछ र विराटनगरमा बाटो ठिकसँग पत्ता लाएर हिँड्न फिरेछ । भरे अनि पो बिस्तारी कुहिराको कागको अर्थ खुल्दै गयो गफडीलाई । ढिलो कुरा थाहा पाउनु नै जनाता जनार्दनका विशेषता पनि हुन् । पहिले मत खसायो, जब मतविपरीत काम हुन्छ अनि थाहा पायो, जनताको यही हो पारा । अँ त, बसेको जहाज फेरि उडेन । अर्कोपटक जानेहरू पनि उड्न पाएनन् । कुरा चर्को जस्तो भयो । भोलिपल्ट नौ वजे विमानघाट हाजिर हुने अधिकारीको आज्ञा भयो अनि कुहिराको काग भएका यात्रू भोलिपल्ट पनि घन्टौंसम्म कुहिराको काग भए । बाठा पहिलै फ्लाइट र दोस्रो फ्लाइट गर्दै कुहिराको कागबाट ‘काग’ मा बढुवा भई उडे । एक जना महिलाले टिप्पणी गरिन् ‘बाठा उडिगए, हामी जहाँका तहीँ’ यस टिप्पणीवाट गफडीले अनुभव गर्‍यो, यहाँ लाटा अन्योलमा पर्छन् र बाठा अन्योलबाट मुक्त भई उड्छन् । उड्नु छ, गुड्नु छ र डुब्नु छैन भने अन्यौलबाट मुक्त होऊ । अन्योलवाट मुक्त हुनु छ भने कराऊ, औंलो ठड्याऊ, चाकरी गर, ’चुक्ली गर, धोखाधडी गर, उड्छौ, गुड्छौ, पार पाउँछौ ।

कागजको गति
गफडीले हावाजहाजमा देख्यो त्यो सजिलै उड्छ, जसले उड्ने ढङ्ग जानेको छ । उड्ने वस्तु तिनलाई पनि तब उपलब्ध हुँदैन, जब तीभन्दा जब्बरले केन्द्रबाटै उडानलाई अर्कातिर गुडान गर्दैन । गति वास्तवमा बाठाको हातमा छ । अड्डा कार्यालयमा पनि गफडीले देख्यो कागजको यही गति रहेछ । अस्पतालमा गफडी धेरैपटक लाइनमा बस्यो तर बेलाइनमा भित्र छिर्नेले दुई घन्टा बचाए । सिनेमा हेर्न जाँदा पनि जसले टिकस बेलानइनसँग काट्यो जसले ब्ल्याक गर्दछ । टिसियनमा त्यसले काठ पायो (पोहोरका कुरा) जसले बठ्याइँले ताल मिलायो । धानचामल कम्पनीमा त्यसले निकासीका लागि चाल मिलायो जो सचिवको कुर्सी आफ्ना इसारामा हल्लाउन सक्छ । गफडीले एउटा कार्यालयमा कागज लगेको ‘हुँदैन छिटै’ ती कर्मचारीले भने । अनि लठुवा गफडीले भन्यो- ‘पख्नोस्, तपाईंउपर म अफिसभित्रै पसेर सोर्स लगाउँछु ।’ एक छिनपछि गफडी भित्र हाकिमसँग गयो- “हाकिम साहेब, बुझ्नु भो म को हुँ, मेरो काम छिटो नहुने रे !” हाकिमले अरु कुरा सुन्ने र गुन्नेतिर मौकालाई खेर जान दिएनन् । पियुन बोलाए, मेरो काम आधा घन्टामा सकिएर आयो । गफडी को थियो ? एक लठुवा जनता, तर परिस्थितिको ज्ञाता भएर ढाँट्न उसले सकेकाले छिटै काम तमाम भयो । यस्तै एउटा काममा हाकिमले धाक लगाए गफडीलाई ‘हेर्नुहोस् गफडीजिउ, तपाईं छिटो-छिटो काम गर भन्नुहुन्छ, यहाँ यस्तै छ. अहिले जानोस्, यहाँ कति-कति सोर्स आउँछन् ।’ गफडीले सोध्यो- ‘कस-कसका सोर्स आउँछन् ?’ ‘सभापतिका, अनि उसका, अनि उसका !!’ गफडीले धाक जमायो हेर्नोस् म सभापतिभन्दा ४ तह माथिको सोर्स ल्याउँछु, तर मेरो यो विषयको यस्तो काम हो, यो काम चार तहमाथिको सोर्सभन्दा ठुलो होइन ?’ विचरा हाकिमलाई चित्त बुझेछ र सोर्स नखोजी काम गरे । अर्का हाकिमले कागजमा सही गर्ने बेलामा ‘नियमको नक्कल छैन, कसरी गर्नु ?’ भने । पछि उनले ‘हिजो त थियो पनि’ भने । पछि चर्काचर्की परेपछि बल्ल सही गरे ।

यस्तो छ यहाँ दुर्गति । अन्योल ! अन्योल ! अन्योल !
एक जना उपप्राध्यापकले भने दुई वर्ष भयो, ‘सहप्राध्यापकमा आवेदन गरेको, तर अन्तर्वार्ता भएको छैन । साना ठुला भइसके, जुनियर सिनियर भइवरि डाक्टर हुँदा र प्रोफेसर मन्त्री भईवरि सामान्य नागरिक भइसक्दा पनि अन्तर्वार्ता छैन । बोल्ने कुरादेखि नबोल्ने कुरासम्मका कुरा भइसक्दा पनि काम भएको छैन । बेइमानीका हद पुगेका कैयौँ व्यक्ति मन्त्री भइसक्दा पनि इमान र जमानमा बस्नेको कामको कुरै छैन । यहाँ कोही के भएन भन्छ, कोही के बिग्य्रो भन्छ, कोही यसो भयो, उसो भयो भन्छ, गफडी अन्योल मात्र देखेर अन्योलमा परेको छ । आश्वासन ! आश्वासन । तारेख । तारेख ! तारेख । यहाँ यस्तै छ । खालि तारेख !’

पातमा पात ! बातमा बात !
सुधारका कुरा गर्नेहरूले भन्न थाले कुरो उधारो हो; तर यहाँ हरेक दोकानमा उधारो बन्द छ । महँगीले धेरैलाई चिमोटेको छ । पातमा पात भएझै बातमा बात हुँदा गफडी भन्दैछ- यहाँ अन्योलमा मान्छे झोडातिर खनिँदैछन् । सुकम्बासी जग्गा माग्दैछन् । कोही भने झुप्रा भत्किएर झोडावाट भाग्दैछन्- जङ्गलवाट रुख धमाधम ओसारिदैछन् । विराटनगरमा थुप्रै न.पं.स.को सिफारिसमा आ.सा. पाउँदैछन् । छैन भन्नु केही छैन भने छ भन्नु पनि केही छैन, किनभने न.प. मा जत्ति धेरै चेक कतै काट्तैन रे । अन्य वि.न.पं.मा पनि धमाधम चेक कतै छन् अरे । मध्यमवर्गी घट्दैछन्, गरिब बढ्दैछन्, कार्यालयहरूमा कागज बढ्दैछन् जहाजमा मात्र होइन, बस पनि बेढङ्गले कुदेका छन् । यो स्तम्भको गफको पनि न छेउ छ, न पुच्छर छ । आज यत्ति । आगे फेरि ।
युगज्ञान वर्ष ११, अङ्क ३२, २०३७

०००
दमक, झापा
‘गफडीको गफ’ (२०६३)