नेपाली हास्यव्यङ्ग्य अनलाइन पत्रिका

बद्रीप्रसाद दाहाल :

आजभोलि तीजजस्तो महापर्वलाई विकृतिको ब्रीज बनाएर थिचमिच गरी किचमिच पार्न लागिसके गाँठे ? बेपार अपार भनेर त्यसै भनेको रहेनछ । अहिलेको युग झन् वैश्य जुग भएर होला सबै क्षेत्रमा मात्र व्यापारिक सोच कोचाकोच छ बा ! शिक्षा, स्वास्थ्य, धर्म, राजनीति, सामाजिक सम्बन्ध र परम्परागत व्रत तथा उत्सवसमेत कमाउ धन्दाको फन्दामा परेको देख्दा ‘आयो कलि धपक्कै बली ’ भन्ने गीत गणितको अकाट्य सूत्रजस्तो पो भो त हे भोला ? तीज आउनुभन्दा तीन चार महिनाअघिदेखि तीज गीतको भिडियोमा उर्लेको बाढी यतिखेर त नेपालै डुबाउने भइसक्यो ।

‘तीज’ घर-संसारमा झगडाको बीज, आर्थिक किचकिच, सासू-बुहारीबीचको थिचमिच र भुँडी फुटुन्जेलसम्मको घिच्नसम्म घिच, बनी अनावश्यक ढर्रामा आउन हुँदैन । पर्वमा गर्व हुनुपर्छ दम्भ, फुर्ती, अभिमान र ढोग होइन, जात्रालाई मात्रा मिलाउनु सक्नुपर्छ । व्रत बेकामको भतभत पोल्ने घाउ र खत बन्न हुँदैन । सात्विक उपवासमा तामसी चिन्तनले आवास र आवाद गर्नु सनातन संस्कृतिमा अपशकुन मडारिनु हो । चाड घाँटीमा अड्किने हाड, ऋणको गाड, कमाउमार्गीका लुटका कार्ड बन्न हुँदैन । महोत्सवलाई अन्धविश्वासको श्वास-प्रश्वास र निकृष्ट धन्दाको फन्दामा पारिनु हुन्न । ऋणलाई तृण बराबर सम्झिएर घिन नमानी घिचन्दास हुने कूकार्यले सधैं अरुकै दासानुदास बन्नु पर्ने नियति आइपर्छ । पारिवारिक एवं सामाजिक जीवनमा सांस्कृतिक महोत्सवहरु यतिखेर बोझ, ढासा, ढर्रा र स्वाङको भ्वाङमा अनुवाद हुँदैछ ।

नेपालीहरू अझै पनि प्रतीक दिवसहरुलाई विवस र बाध्य पारेर फगत् भकुर्ने कामलाई साध्य बनाउ‘दै स्वैर कल्पनाका अनावश्यक उडन्ते कथाको अन्धविश्वासभित्र गुँडुलिएको गुँडुलियै पो छौँ त गाँठे ! संसारका कैयौं मुलुकले परिवर्तनको काँचुली फेर्दा, विज्ञान र प्रविधिको चरम क्रान्ति भइसक्दा पनि भ्रम पस्किएर नयाँ पुस्तालाई विभ्रम बनाउने क्रम जारी छ बा ! ‘छोरो पाउनु कहिले कहिले भोटो सिउनु अहिले’ भन्ने नेपाली उखान चरितार्थ गर्दै महिनौँ दिनअघिदेखि रेडियो, टेलिभिजन, युटुब, फेसबुक, सिनेमा र टेलीश्रृङ्खलाहरुमा सम्बन्धितहरुलाई भक्तिमा हैन, आशक्ति र आरक्तिमा तताएर कतिपय तीज गीतले बेबकूफ बनाउने खेला ठेलम ठेला भएर आइरहेका छन् । नेपालमा आफ्नो कलाकारितालाई नचिनेको गुनासो गरेर डेक्ची मास्टर बन्न विदेसिएका समेत यो बेला कलाकारको पगरी गुथेर दुईचार भिडियो बनाउन आई हाल्छन् नेपाल । मातृभूमिको माया लागेको भनेर गोहीको आँसु चुहाउँदै छाडा गीतमा कौलासेको दृष्यले कुन सज्जनको मुटु कुटुकुटु खाँदैन ?

कैयौं दिदीबहिनीहरू दरमा तर मारेर तरबर गर्दै ब्युटीपार्लरलाई रोजगार दिएर वास्नादार बन्दै ठाँटिएको ठाँटियै पो छन् त गॉठे ! कतिपय सम्भ्रान्त एवं नव-सम्भ्रान्त सुकिलामुकिलाहरू संस्कृति नै बदनाम र गुमनाम हुने गरी आधुनिकताको नाममा तीजको मौलिकतामा नै हुरीबतास मच्चाइरहेका छन् । तीज आज हर क्षेत्रका लुटन्दासहरूको कमाउमार्गको गतिलो पुल बनेर भविष्यलाई भुल थप्दैछ भन्नेहरू पनि छन् । मन्दिर, धर्मशाला, देवस्थल, चौतारो र पूजा-मण्डपमा भेला भएर सात्विक गानमा देवदेवीको आराधना गर्नु पर्नेमा कारमा हार लागेर वहार मार्दै पॉच तारे होटल, डान्सबार र पार्टी हलहरुमा तमोगुणी खानाको हलाहल भकुरेर बल झिकी अपसंस्कृतिको भलको हुण्डरी मच्चियो भने हाम्रोपन कता रहन्छन् र ? त्यसै गरी च्याउसरी उम्रिएका राजनीतिक दल, नाना नामका ठगी धन्दा गर्ने सहकारी, वित्तीय संस्था, भ्रातृ संगठन, शुभेच्छुक संघ-संगठन र अशुभेच्छुक धनीमानीहरुको (खाना-कालको) हसुर्ने र भकुर्ने अभिमानी पर्व पो बन्दै छ तीज ? आध्यात्मिक शान्ति, सौहार्द्रता एवं सौम्यताको प्रतीक पर्व तीज जहॉ शिवपार्वतीका भजन कीर्तन र स्तवन गर्नु पर्ने ठाउँ‘मा छिल्लिएका अनि पात्तिएका तथा मात्तिएका दोहोरीको कामुक गाना चल्यो भने पुल्टुङबाजी खाइँदैन भन्या गाँठे ?

यसरी धनाढ्य र नव धनाढ्यहरु तारे होटलमा वियर, स्कच, रेड लेभल, हिस्की , अनि परिकार – परिकारका मासु, माछा, तास, सुकुटी दन्काएर ढ्याउ गर्दै छोटा फेसनमा मोटा गफ छॉटिरहेको देख्दा कुन संस्कृेतिप्रेमीको कन्सिरीको रौं तात्दैन र ? त्यसमा पनि क्याट् वाक, लाइन जम्प , कक फाइट र नशिला ताता गानामा मानाका माना तीनपाने समेत थप्ने थप्पूकाजी र कजिनीका तालले त भल्गर खाले रत्यौली नै पो बिर्साउँछ त ! आफ्नै खाले देवगान, लोकगान, वीर एवं भक्ति-गानलाई अपमान गरेर हिपहप, र्‍याप र रेकमा च्यापाच्याप गरेका भाले पोथीको तातो दृष्यले संस्कृतिभीरुहरुको सातो लिएको छ । यसरी तीज धनीगरीब मापन गर्ने, गरगहनासहित फेसन शो भर्ने, फजूलमा कृत्रिम तरिकाले अङ्ग-प्रत्यङ्ग चम्काएर को भन्दा को कम ? को ढर्रामा गर्राका गर्रा झल्ला भएर हल्ला पिटिरहेको देख्दा धूर्त वैश्यतन्त्रका अनुयायीले उत्सवलाई मजैको नाफामुखी धन्दा बनाए बा ? वास्तवमा चाड आफ्नै ढाड सेक्ने, हाड घोट्ने र टाट उल्टाउने हुन थाले पछि संस्कृतिप्रेमीहरु घाट पुग्ने थितिमा छन् ।

नशाको बेसुरमा मर्यादालाई पैतालाले किचेर घरानियाहरुले तीजलाई भ्रान्ति-वीज र कमाउ ब्रिज बनाउने कुकाम गरिरहेका छन् भनेर पूर्व कमिनिष्ट हालका कमाउनिष्ट झिनो स्वरमा विरोधको नौटङ्की पनि निकाल्छन् । त्यसै गरी चुरा, धागा, पोते, टिका, सिन्दुर जस्ता सौभाग्यका सामान उपहार दिने क्रममा महागा लोसन, क्रिम, माला, आभूषण, तेल, पालिस र लत्ताकपडाले घरायसी बजेटलाई जेट र आखेट बनाउने क्रम भयकारी भएको छ । नव-सम्भ्रान्त र भुँइफुट्टाहरुले धर्म-संस्कृतिलाई नै टुट्टा पारेर झुट्टामा परिणत गर्दैछन् । पुरुषसरह समानता र स्वतन्त्रताको आलाप गर्ने केही नारी-मण्डली अझै आफ्ना लोग्नेको आयु बढाउन वायु चल्ने गरी अभक्ष्य हसुरेर आफ्नो पेटलाई वर्षा ऋतुको आकाशझैँ गड्याङ-गुडुङ मच्चाउने भए भनेर एक अलपत्रकारको तातो समाचार पनि आयो । श्रीमतीको आयु एवं आरोग्य वृध्दिमा तमाम श्रीमान् वा पतिदेवहरूमा उपवासको लगाम लगाइदिने सामर्थ्य कहिले आउला ? यी समानताको बिगुल फुक्ने मातृसत्तामा ? व्रतको नाममा कम्मर, कुचमण्डल, जघन प्रदेश हल्लाउँदै ऑखा मर्काउनमै सन्चो मान्ने दब्बू नारीवृत्तिले कुन युगमा समानताको बाजा बजाउन सक्लान् ? हामी पुरुषवर्गको पुतली हैनौं भनेर ललकार दिने ललना जमात अझैं कैयौं वर्ष अदना हुने हुन् ठेगान छैन ।

किसिम-किसिमका गर-गहना र भेष-भूषा लगाएर कुरा काट्न छुरा बनेका बकबके स्वघोषित अप्सराहरुले आफ्ना पुरूष मोराहरुलाई भ्रष्ट र दुई नम्बरी काममा बुइ चढाएरै छाड्ने भए गाँठे ! अनि सनातन संस्कृतिमा चर्को सुनामी थप्ने भए मेरी बास्सै ? सत्वगुणी , सौम्य मुद्रा ,शान्त र धीर चरित्रमा मनाउने तीज पर्व गर्वबाट गिर्दै छ । खबरदार ! तीजलाई फ्रीजमा नहाल, होसियार कमाउमार्गीहरु ! ट्रेडमार्कको ब्रिज नबनाऊ तीजलाई । आदर्श र उच्च बन्न सिकाउने व्रतलाई अराजक र उद्दण्ड बनेर कलङ्कको टिका लगाउन पाइन्न । तीज त क्रान्ति बीज र शान्तिको फसल हुनु पर्छ । श्रीमान् श्रीमती र नयाँ पुस्तामा स्वस्थ सिर्जनाको वहार दिनसक्ने हुती राख्नु पर्छ । हाम्रा संस्कृति हाम्रा आगतलाई परिष्कृति, प्रगति, उन्नति र सौहार्द्रताको द्योतक बन्न सक्नु पर्छ । आम चेलीको बेली फूल बन्न सकोस् तीज, जय तीज ! धन्य तीज ! तर विकृतिको ब्रीज कबै बन्न हुन्न तीज !

०००
धादिङ ।